Μπροστά στις αντιδράσεις των εργαζομένων σε χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος και επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών σχετικά με τη νέα φορολογική ρύθμιση των φιλοδωρημάτων, η κυβέρνηση φαίνεται να προσπαθεί να υποβαθμίσει το ζήτημα προκειμένου να αποφύγει το πολιτικό κόστος. Οι εργαζόμενοι, ιδιαίτερα σε κλάδους όπως η εστίαση, εκφράζουν έντονες ανησυχίες για τον τρόπο με τον οποίο θα επηρεαστούν τα εισοδήματά τους, καθώς τα φιλοδωρήματα αποτελούν ένα σημαντικό μέρος των αποδοχών τους.
Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ανακοίνωσε ότι θα θέσει σε ισχύ ένα νέο φορολογικό πλαίσιο για τα φιλοδωρήματα. Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, η νέα ρύθμιση προβλέπει την απαλλαγή από τη φορολόγηση για ποσά έως 300 ευρώ τον μήνα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι ως φιλοδωρήματα, με άμεση εφαρμογή από την 1η Νοεμβρίου 2024. Αυτό το όριο των 300 ευρώ κρίνεται δίκαιο από το Υπουργείο Οικονομικών, λαμβάνοντας υπόψη ότι σε άλλους κλάδους, όπως οι εργαζόμενοι που λαμβάνουν μπόνους, αυτά τα ποσά φορολογούνται κανονικά.
Πέρα από την απαλλαγή από τη φορολογία, τα φιλοδωρήματα απαλλάσσονται και από ασφαλιστικές εισφορές, εκτός εάν προβλέπεται κάτι διαφορετικό από ατομικές ή συλλογικές συμβάσεις. Το μέτρο αυτό αφορά κυρίως εργαζόμενους σε εστιατόρια, καφέ, κομμωτήρια και άλλους χώρους παροχής υπηρεσιών. Παράλληλα, το νομοσχέδιο εισάγει μια αντικαταχρηστική διάταξη για να αποτρέψει πιθανές πρακτικές εργοδοτών που θα επιχειρήσουν να μειώσουν τους τακτικούς μισθούς, δηλώνοντας το ποσό της μείωσης ως φιλοδωρήματα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι εργοδότες θα κληθούν να πληρώσουν εισφορά 22% επί της μείωσης των τακτικών αποδοχών.
Οι αντιδράσεις και τα επιχειρήματα της κυβέρνησης
Παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης, οι αντιδράσεις από εργαζόμενους και συνδικάτα δεν έχουν μειωθεί. Πολλοί εργαζόμενοι εκφράζουν ανησυχίες ότι η αλλαγή στη φορολογία των φιλοδωρημάτων μπορεί να οδηγήσει σε έμμεσες μειώσεις των εισοδημάτων τους, ενώ άλλοι ανησυχούν ότι οι εργοδότες θα βρουν τρόπους να μεταφέρουν το βάρος της φορολογίας στους εργαζόμενους.
Σε απάντηση, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών, Όμηρος Τσάπαλος, υπογράμμισε σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η κυβέρνηση δεν εισάγει νέο φόρο, αλλά θεσπίζει για πρώτη φορά αφορολόγητο όριο για τα φιλοδωρήματα. Επιπλέον, τόνισε ότι τα φιλοδωρήματα φορολογούνται ήδη εδώ και δεκαετίες, με βάση το νόμο και αποφάσεις του Αρείου Πάγου, και πως η νέα ρύθμιση αποτελεί μια κοινωνικά δίκαιη παρέμβαση για να προστατευτούν τα δικαιώματα των εργαζομένων σε σχέση με τα φιλοδωρήματα που καταβάλλονται πλέον κυρίως μέσω POS.
Συγκεκριμένα, έγραφε στην ανάρτησή του: “Πόσο “ανάλγητη” αυτή η Κυβέρνηση πια που έρχεται να φορολογήσει τα φιλοδωρήματα των εργαζόμενων!”
Άλλο ένα fake news! Η αλήθεια είναι ότι η Κυβέρνηση έρχεται και θεσπίζει αφορολόγητο έως 300 ευρώ τον μήνα για τα φιλοδωρήματα. Και όχι να επιβάλλει νέο φόρο. Άλλωστε εδώ και 30 χρόνια προβλεπόταν η φορολόγησή τους τόσο με νόμο όσο και με αποφάσεις του Αρείου Πάγου! Με απόφαση λοιπόν της Κυβέρνησης, όχι μόνο θεσπίζεται αφορολόγητο έως 3.600 ευρώ τον χρόνο αλλά και το σύνολο των φιλοδωρημάτων απαλλάσσεται από ασφαλιστικές εισφορές.
Μπορεί να αναρωτηθεί κανείς αν μέχρι σήμερα φορολογούνταν κανονικά τα φιλοδωρήματα. Η αλήθεια είναι ότι η νομική αυτή πρόβλεψη απέκτησε πλέον άλλη διάσταση, καθώς πια ένα πολύ μεγάλο μέρος των φιλοδωρημάτων καταβάλλεται μέσω POS. Αυτός είναι ο λόγος που η κυβέρνηση αποφάσισε να παρέμβει, αντιμετωπίζοντας με έναν κοινωνικά δίκαιο και ισορροπημένο τρόπο το ζήτημα που είχε προκύψει για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους.
Και είναι πράγματι κοινωνικά δίκαιη η παρέμβαση της κυβέρνησης, διότι ελήφθη υπόψη ότι εργαζόμενοι σε άλλες επιχειρήσεις δεν λαμβάνουν φιλοδωρήματα ή φορολογούνται κανονικά πχ για τα μπόνους που λαμβάνουν. Με οποιαδήποτε άλλη λύση (πχ με αφορολόγητο στα 1.000 ή στα 1.500 ευρώ), λοιπόν, δεν θα υπήρχε η ισορροπία που επιτυγχάνεται τώρα μεταξύ των εργαζόμενων διάφορων κλάδων. Παράλληλα, ακολουθήσαμε τις βέλτιστες διεθνείς ευρωπαϊκές πρακτικές στο θέμα.
Επιπλέον, εισάγεται μια ρύθμιση για τυχόν «πονηρούς» εργοδότες που θα σκεφτούν να μειώσουν τεχνητά τους μισθούς. Προβλέπεται ότι σε περίπτωση µείωσης των τακτικών αποδοχών, µε ταυτόχρονη τουλάχιστον ισόποση αύξηση των αποδοχών από φιλοδωρήµατα, ο εργοδότης θα κληθεί να πληρώσει εισφορά 22% επί της µείωσης των τακτικών αποδοχών. Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται ότι ένα μέρος του μισθού των εργαζομένων δεν θα μετατραπεί σε φιλοδωρήματα. Αυτά λοιπόν από την «ανάλγητη νεοφιλελεύθερη Κυβέρνηση…»
O Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε μεταξύ άλλων: «Με 4 συγκεκριμένες αλλαγές με στόχο τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής μας νομοθεσίας καταργούμε φορολογικά βάρη και βελτιώνουμε ακόμη περισσότερο την αποτελεσματικότητα του φορολογικού μας μηχανισμού. […] Με την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για όλα τα φυσικά πρόσωπα συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων με “μπλοκάκι” και με την θέσπιση αφορολόγητου έως 300 ευρώ για τα φιλοδωρήματα αντιμετωπίζουμε με έναν κοινωνικά δίκαιο τρόπο την φορολόγηση αυτών των δυο ομάδων».
Ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χρίστος Δήμας δήλωσε: «Η Κυβέρνηση προχωρά σε 4 σημαντικά βήματα νοικοκυρέματος που στόχο έχουν να βελτιώσουν ακόμα περισσότερο την καθημερινότητα των πολιτών, των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα θεσπίζεται αφορολόγητο για τα φιλοδωρήματα μέσω POS της τάξεως των 300 ευρώ το μήνα. Με αυτό τον τρόπο δίνουμε κίνητρο στην ακόμα μεγαλύτερη χρησιμοποίηση των POS καθώς μέχρι σήμερα φορολογούνται από το 1ο ευρώ».
Αναλυτικά, η ανακοίνωση του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών:
4 διαφορετικές αλλαγές για τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής νομοθεσίας παρουσιάστηκαν σήμερα από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη και τους υφυπουργούς Χρίστο Δήμα και Θάνο Πετραλιά. Συγκεκριμένα, πρώτον, θεσπίζεται αφορολόγητο στα φιλοδωρήματα έως 300 ευρώ τον μήνα και πλήρης απαλλαγή από τις ασφαλιστικές εισφορές για το σύνολο των φιλοδωρημάτων. Δεύτερον, καταργείται το τέλος επιτηδεύματος για όλα τα φυσικά πρόσωπα συμπεριλαμβανομένων και των εργαζομένων με «μπλοκάκι». Τρίτον, ορίζεται ένα σαφές και προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων με ενίσχυση των εκπτώσεων για όσους πολίτες υποβάλλουν νωρίτερα τις δηλώσεις και κυρώσεις σε επικεφαλής φορέων που καθυστερούν την διαβίβαση στοιχείων στην ΑΑΔΕ. Τέταρτον, εισάγονται ορισμένες διοικητικές αλλαγές στην ΑΑΔΕ με στόχο την ακόμα μεγαλύτερη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα του Οργανισμού.
O Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Με 4 συγκεκριμένες αλλαγές με στόχο τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής μας νομοθεσίας καταργούμε φορολογικά βάρη και βελτιώνουμε ακόμη περισσότερο την αποτελεσματικότητα του φορολογικού μας μηχανισμού. Ειδικά σε ό,τι αφορά την διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, εισάγουμε μια σημαντική καινοτομία: για πρώτη φορά το κράτος σταματάει να ζητάει μόνο από τους πολίτες, αλλά ζητάει και από τον εαυτό του! Και τιμωρεί όσους έχουν καθυστερήσει από την πλευρά της δημόσιας διοίκησης στο να διαβιβάσουν άμεσα τα αναγκαία δεδομένα που είναι απαραίτητα για την έγκαιρη συμπλήρωση και υποβολή των φορολογικών δηλώσεων. Παράλληλα, με την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για όλα τα φυσικά πρόσωπα συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων με “μπλοκάκι” και με την θέσπιση αφορολόγητου έως 300 ευρώ για τα φιλοδωρήματα αντιμετωπίζουμε με έναν κοινωνικά δίκαιο τρόπο την φορολόγηση αυτών των δυο ομάδων. Ενώ με τις αλλαγές που φέρνουμε στο μοντέλο διοίκησης της ΑΑΔΕ επιτρέπουμε στον Οργανισμό να κινηθεί με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στην κατεύθυνση της βελτίωσης της εξυπηρέτησης του πολίτη, της ψηφιοποίησης των υπηρεσιών του και της ενίσχυσης του ελεγκτικού και φοροεισπρακτικού του ρόλου».
Ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χρίστος Δήμας δήλωσε: «Η Κυβέρνηση προχωρά σε 4 σημαντικά βήματα νοικοκυρέματος που στόχο έχουν να βελτιώσουν ακόμα περισσότερο την καθημερινότητα των πολιτών, των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα θεσπίζεται αφορολόγητο για τα φιλοδωρήματα μέσω POS της τάξεως των 300 ευρώ το μήνα. Με αυτό τον τρόπο δίνουμε κίνητρο στην ακόμα μεγαλύτερη χρησιμοποίηση των POS καθώς μέχρι σήμερα φορολογούνται από το 1ο ευρώ. Καταργούμε το τέλος επιτηδεύματος για το σύνολο των ελεύθερων επαγγελματιών είτε είναι με μπλοκάκι είτε χωρίς, άρα δεν υπάρχουν διακρίσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα. Παράλληλα, θεσπίζουμε συγκεκριμένες ημερομηνίες -τετράμηνο- για την διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων με πρόστιμα στα φυσικά πρόσωπα των δημοσίων φορέων που έχουν την ευθύνη αποστολής όλων των απαραίτητων στοιχείων εφόσον δεν το κάνουν αυτό έγκαιρα ή αποστείλουν στοιχεία με λάθη. Επιπροσθέτως, αναμορφώνουμε το οργανόγραμμα της ΑΑΔΕ ώστε να γίνει ακόμα πιο λειτουργικό».
Οι αλλαγές που παρουσιάστηκαν σήμερα αναλύονται ως εξής:
Α. Αφορολόγητο στα φιλοδωρήματα έως 300 ευρώ τον μήνα για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους
Καταρχάς, η φορολόγηση των φιλοδωρημάτων ισχύει εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια με βάση τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος αλλά και με βάση σχετική νομολογία που έχει παραχθεί με διαδοχικές αποφάσεις του Αρείου Πάγου. Αυτή προβλέπει ότι τα φιλοδωρήματα έπρεπε να δηλώνονται ως αποδοχές, να συνυπολογίζονται με το φορολογητέο εισόδημα και να φορολογούνται όπως ακριβώς φορολογείται ο μισθός του εργαζόμενου. Η νομική αυτή πρόβλεψη όλα τα προηγούμενα χρόνια ήταν πρακτικά ανεφάρμοστη, απέκτησε ωστόσο άλλη διάσταση το τελευταίο διάστημα, λόγω της ραγδαίας εξάπλωσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, της διασύνδεσης POS-ταμειακών μηχανών και της εντατικοποίησης των ελέγχων της ΑΑΔΕ.
Ως εκ τούτου, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προχωρά στη θέσπιση μιας δίκαιης και ισορροπημένης διάταξης που προβλέπει για πρώτη φορά αφορολόγητο έως 300 ευρώ τον μήνα για φιλοδωρήματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι (ενδεικτικά σε επιχειρήσεις εστίασης, παροχής υπηρεσιών ατομικής φροντίδας κλπ) με άμεση εφαρμογή από 1η Νοεμβρίου 2024. Παράλληλα, για το σύνολο του ποσού από φιλοδωρήματα, εργαζόμενοι και εργοδότες απαλλάσσονται από ασφαλιστικές εισφορές (εκτός αν προβλέπεται κάτι διαφορετικό από ατομικές ή συλλογικές Συμβάσεις). Το ύψος των 300 ευρώ αφορολόγητο επελέγη ως το πλέον δίκαιο καθότι ελήφθη υπόψη ότι εργαζόμενοι σε άλλες επιχειρήσεις δεν λαμβάνουν φιλοδωρήματα ή φορολογούνται κανονικά πχ για bonus που λαμβάνουν.
Παράλληλα, εισάγεται μια αντικαταχρηστική διάταξη για τυχόν εργοδότες που θα σκεφτούν να μειώσουν τεχνητά τους μισθούς δηλώνοντας μέρος αυτών ως φιλοδωρήματα: Σε περίπτωση μείωσης των τακτικών αποδοχών, με ταυτόχρονη ισόποση αύξηση των αποδοχών από φιλοδωρήματα, ο εργοδότης θα κληθεί να πληρώσει εισφορά 22% επί της μείωσης των τακτικών αποδοχών.
Β. Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για όλα τα φυσικά πρόσωπα συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων με «μπλοκάκι»
Μετά την μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους, η Κυβέρνηση προχωρά πλέον στην κατάργηση του για όλα τα φυσικά πρόσωπα. Η κατάργηση αφορά και τους εργαζόμενους με «μπλοκάκι» που απασχολούνται σε έως 3 εργοδότες ή που το 75% του εισοδήματος τους προέρχεται από έναν εργοδότη. Η κατάργηση αφορά τα εισοδήματα του 2024 που θα δηλωθούν το 2025 και μετά.
Γ. Σαφείς προθεσμίες για τις φορολογικές δηλώσεις, εκπτώσεις στους συνεπείς και ποινές στους κρατικούς λειτουργούς σε περίπτωση αμέλειας
Με μια σειρά από αλλαγές στην διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έρχεται να αντιμετωπίσει στη πράξη τα ζητήματα με τις εκκρεμότητες, τις εντάσεις και τις παρατάσεις, αξιοποιώντας πρωτίστως τις προτάσεις των κατεξοχήν ενδιαφερομένων, δηλαδή του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Έτσι, ορίζεται ένα σαφές και προκαθορισμένο χρονικό διάστημα στο οποίο θα υποβάλλονται οι φορολογικές δηλώσεις.
Συγκεκριμένα:
-από 15 Μαρτίου έως και 15 Ιουλίου τόσο για τα φυσικά πρόσωπα όσο και για τα νομικά πρόσωπα.
Παράλληλα, προβλέπεται έκπτωση για όσους καταβάλουν ολόκληρο το ποσό του φόρου εισοδήματος μέχρι την 31η Ιουλίου κάθε έτους και εφόσον υποβάλουν την φορολογική τους δήλωση, ως εξής:
α) 4% έκπτωση για όποιον υποβάλλει δήλωση από 15 Μαρτίου έως 30 Απριλίου.
β) 3% έκπτωση από 1 Μαΐου έως 15 Ιουνίου.
γ) 2% έκπτωση από 16 Ιουνίου έως 15 Ιουλίου.
Επιπλέον, μονιμοποιείται η καταβολή του φόρου τόσο για τα φυσικά όσο και για τα νομικά πρόσωπα σε 8 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, η 1η εκ των οποίων καταβάλλεται μέχρι την 31η Ιουλίου.
Παράλληλα εισάγεται για πρώτη φορά μια σημαντική καινοτομία. Προκειμένου να αποφευχθούν καθυστερήσεις στην διαδικασία υποβολής των δηλώσεων, θεσπίζονται κυρώσεις στους διοικητές Οργανισμών, στους υπηρεσιακούς γραμματείς του Δημοσίου και τους γενικούς γραμματείς των Δήμων καθώς και στους υπευθύνους μισθοδοσίας για τυχόν καθυστερήσεις στην αποστολή δεδομένων στην ΑΑΔΕ που είναι απαραίτητα για την έγκαιρη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων.
Συγκεκριμένα, συστήνεται από την ΑΑΔΕ Ηλεκτρονικό Μητρώο Υπόχρεων Υποβολής Ετήσιου Αρχείου Εισοδημάτων για την προσυμπλήρωση και την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων. Η εγγραφή στο Μητρώο είναι υποχρεωτική και αφορά Οργανισμούς και υπηρεσίες του Δημοσίου που υποχρεούνται να αποστείλουν δεδομένα στην ΑΑΔΕ για τις ανάγκες συμπλήρωσης των φορολογικών δηλώσεων. Μέσω του νέου ηλεκτρονικού μητρώου θα διαβιβάζονται προς την ΑΑΔΕ όλα τα αναγκαία στοιχεία για την προσυμπλήρωση και υποβολή των φορολογικών δηλώσεων (όπως πχ οι αποδοχές από μισθωτή εργασία, συντάξεις, αμοιβές από επιχειρηματική δραστηριότητα, οι φόροι που παρακρατήθηκαν κλπ). Ο κάθε φορέας θα πρέπει να διαβιβάζει τα δεδομένα από την 16η Ιανουαρίου έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Φεβρουαρίου κάθε έτους.
Σε περίπτωση μη έγκαιρης, ανακριβούς διαβίβασης των παραπάνω δεδομένων στην ΑΑΔΕ ή μη εγγραφής στο Μητρώο, προβλέπεται πρόστιμο 2.500 ευρώ στα ευθυνόμενα πρόσωπα. Ως τέτοια θεωρούνται οι επικεφαλής των νομικών προσώπων του Δημοσίου (πχ ΕΦΚΑ, ΕΟΠΥΥ κλπ), για το Δημόσιο οι υπηρεσιακοί γραμματείς, για τους Δήμους οι γενικού γραμματείς και οριζόντια οι προϊστάμενοι για την εκκαθάριση της μισθοδοσίας. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης διαβίβασης, το πρόστιμο προσαυξάνεται κατά 50 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης. Τέλος, σε περίπτωση, καθυστερημένης ενεργοποίησης της ψηφιακής πλατφόρμας από την ΑΑΔΕ, το πρόστιμο θα επιβληθεί στον Διοικητή της ΑΑΔΕ.
Δ. Νέα δομή στην ΑΑΔΕ ώστε να κινείται ακόμα πιο γρήγορα και αποτελεσματικά
Με στόχο την ακόμα μεγαλύτερη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα της ΑΑΔΕ δρομολογούνται ορισμένες σημαντικές αλλαγές στο διοικητικό της μοντέλο.
Συγκεκριμένα:
-Ανακατανέμονται οι αρμοδιότητες μεταξύ του Διοικητή και του Συμβουλίου Διοίκησης. Το Συμβούλιο Διοίκησης δεν θα εμπλέκεται στην καθημερινή λειτουργία της ΑΑΔΕ (πχ προμήθειες, προσωπικό κτλ), ενώ ταυτόχρονα αποκτά περισσότερο θεσμικό ρόλο, αναλαμβάνοντας τον θεσμικό έλεγχο του Διοικητή και των Υποδιοικητών καθώς και την σύνταξη ετήσιων αξιολογήσεων του έργου τους.
-Δημιουργούνται 3 θέσεις Υποδιοικητών με στόχο να επικουρούν το έργο του Διοικητή καλύπτοντας συγκεκριμένους τομείς. Οι 3 θέσεις αφορούν τα εξής αντικείμενα:
α) Οργάνωση λειτουργιών.
β) Νομικές Υποθέσεις.
γ) Ψηφιακό Μετασχηματισμό.
-Θεσπίζεται η δυνατότητα για δεύτερη ανανέωση θητείας του Διοικητή.
-Προβλέπεται η δυνατότητα για πρόσληψη ορισμένων γενικών διευθυντών/ διευθυντών και από τον ιδιωτικό τομέα σε τομείς όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός και οι επικοινωνίες.
