Του ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΥ
Οι καταναλωτές… στενάζουν στα ταμεία των ελληνικών σούπερ μάρκετ, αλλά το χειρότερο είναι ότι κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει πού θα φτάσει η ακρίβεια.
Το πόσο θα κοστίζει, δηλαδή, το καλάθι των νοικοκυριών (γιατί για καρότσι ούτε λόγους για πολλούς από τους φορολογουμένους) τους επόμενους μήνες.
Τις προηγούμενες ημέρες υπήρξε μια εξέλιξη, η οποία, αν και δεν φαίνεται εύκολο να ερμηνευτεί το πώς θα λειτουργήσει για τον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, ενισχύει τις ανησυχίες του καταναλωτικού κοινού για την επίδρασή της στις τιμές στα ράφια των εγχώριων αλυσίδων.
Κάποιοι μίλησαν για αποκλιμάκωση και μείωση του πληθωρισμού και για πτώση των τιμών. Ισχυρισμοί που προβλήθηκαν και εκ μέρους διοικητικών στελεχών ομίλων σούπερ μάρκετ. Οι ανατιμήσεις όμως επιμένουν σε κατηγορίες τροφίμων κατ’ άλλους και πολύς κόσμος εξακολουθεί να αναζητά διέξοδο είτε σε προσφορές είτε σε προϊόντα private label, που, αν και φθηνότερα, δεν στερούνται ποιότητας…
Ποια είναι αυτή η εξέλιξη; Σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, διοικητικό δικαστήριο έβγαλε απόφαση υπέρ μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ, η οποία είχε προσφύγει κατά ενός χαμηλού σχετικά προστίμου, ύψους 5.000 ευρώ, για παράβαση του 2022. Συγκεκριμένα, για παραβίαση του νόμου περί πλαφόν στο περιθώριο κέρδους σε προϊόν πωλούμενο σε κατάστημά της στη Θεσσαλονίκη.
Στην ίδια επιχείρηση φέρεται ότι επιβλήθηκε κι άλλο πρόστιμο, πολύ υψηλότερο, τον Φεβρουάριο του 2023, εν αναμονή της δικασίμου για την προσφυγή που ασκήθηκε. Εκκρεμούν ακόμα συζητήσεις για προσφυγές άλλων τριών τουλάχιστον αλυσίδων του κλάδου, για μικρότερα πρόστιμα, όλα για παραβίαση του πλαφόν.
Πού θα οδηγήσει η εξέλιξη της… σύνθετης (λόγω και της εμπλοκής αρκετών «παικτών» της αγοράς) αυτής υπόθεσης και αν η έκβασή της θα δικαιολογήσει την ανησυχία του μέσου καταναλωτή για ενδεχόμενο «ξήλωμα» του νόμου περί πλαφόν στο περιθώριο κέρδους των σούπερ μάρκετ, όπως και την αγωνία του για τη μελλοντική διαμόρφωση των τιμών, θα το δείξει η πράξη.
Το μέτρο θεσπίστηκε για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, ωστόσο οι αλυσίδες αμφισβήτησαν τη μεθοδολογία με την οποία τους επιβλήθηκαν τα πρόστιμα και ζήτησαν την κατάργησή του.
Από την κυβέρνηση δεν έχει υπάρξει ως τώρα επίσημη αντίδραση για το θέμα, ούτε διατυπώθηκε κάποια θέση, εν αναμονή ενδεχομένως και της έκβασης των υπόλοιπων προσφυγών, έτσι ώστε να σχηματιστεί μια συνολικότερη εικόνα γύρω από την υπόθεση και για το αν δημιουργεί ένα νέο τοπίο στην αγορά.
Σε αποκαλυπτική συνέντευξή του στην «DEALnews», στις αρχές Αυγούστου, υπό την ιδιότητα του προέδρου της Ενωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, o επικεφαλής του Ομίλου METRO ΑΕΒΕ και της αλυσίδας My market Αριστοτέλης Παντελιάδης είχε δηλώσει με έμφαση, ανάμεσα σε πολλά άλλα, ότι «με τόσο χαμηλά περιθώρια κέρδους, είναι κάτι περισσότερο από αυταπόδεικτο ότι ο κλάδος μας δεν αισχροκερδεί».
Μίλησε, επίσης, για τον ρόλο των πολυεθνικών, προχώρησε σε μια σειρά προτάσεων και έβαλε στο τραπέζι την επιλεκτική μείωση του ΦΠΑ σε ορισμένες κατηγορίες τροφίμων.
Ανέλυσε, εκείνες τις ημέρες, τα αίτια της ακρίβειας, ανέφερε ότι «από την πρώτη στιγμή ο κλάδος των σούπερ μάρκετ άρχισε να απορροφά ένα μέρος των αυξήσεων, κάτι που συνεχίζεται ως σήμερα» και πρόσθεσε: «Ευτυχώς, σήμερα η πορεία έχει αντιστραφεί και οι τιμές στο σούπερ μάρκετ έχουν πτωτική τάση».
Μια άλλη τοποθέτησή του, υπενθυμίζεται, έθετε ως προϋπόθεση για την επίτευξη μιας πιο έντονης και γρήγορης αποκλιμάκωσης των τιμών την άρση των περιοριστικών μέτρων που έχει λάβει το υπουργείο Ανάπτυξης και ολοκλήρωσαν τον κύκλο τους, με συνέπεια να πετυχαίνουν πλέον αντίθετο αποτέλεσμα και να παρεμποδίζουν πολλές φορές τη μείωση τιμών σε βασικά προϊόντα, επηρεάζοντας ταυτόχρονα αρνητικά το κόστος λειτουργίας των αλυσίδων.
Ο ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ
Κάθε νόμισμα διαθέτει,βέβαια, πάντα δύο όψεις. Ουδείς αμφισβητεί ότι τα υπέρογκα λειτουργικά κόστη, για παράδειγμα αυτά λόγω των υψηλών τιμών της ενέργειας, επηρεάζουν τις κερδοφορίες των επιχειρήσεων, ενώ η διαμόρφωση των τιμών στο ράφι εξαρτάται, σαφώς, σε μεγάλο βαθμό από τα τιμολόγια των προμηθευτών.
Από την άλλη, καταγράφονται καταγγελίες καταναλωτών που δημιουργούν ίσως την ανάγκη νέων ελέγχων, για συγκεκριμένα τυποποιημένα προϊόντα, τα οποία (τα ίδια ακριβώς) πωλούνται φθηνότερα σε αλυσίδες τροφίμων του εξωτερικού, σε σύγκριση με αυτές που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά.
Αλλοι καταναλωτές κάνουν λόγο για χαμηλότερες τιμές σε κάποια είδη σε άλλα σημεία πώλησης εκτός σούπερ μάρκετ και αυτό από μια πρώτη εντύπωση δείχνει πρωτοφανές. Διότι, αν επιβεβαιωθεί, καταρρίπτει τον μύθο ότι τα καταστήματα του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων «πουλάνε φθηνότερα από όλους».
Ενα άλλο ερώτημα δημιουργείται από το μέγεθος των… προσφορών. Πώς γίνεται, ρωτούν καταναλωτές, ένα πακέτο ζυμαρικών, π.χ., να πωλείται στη μισή τιμή την ημέρα της προσφοράς; Πόσο είναι το περιθώριο κέρδους που επιτρέπει τέτοια έκπτωση;
Εν κατακλείδι, πολλοί καταναλωτές διαμαρτύρονται «για υπερκέρδη» των σούπερ μάρκετ. Σε έναν κλάδο ο οποίος «γράφει» αθροιστικά έσοδα που πλησιάζουν τα 15 δισ. ευρώ. Στελέχη των αλυσίδων απαντούν ότι ο κλάδος δεν κερδίζει ανάλογα με τις επενδύσεις που πραγματοποιεί.
ΑΝΤΙΚΡΟΥOΜΕΝΕΣ EΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ RRF
Οσο για τα ευρήματα πρόσφατης έκθεσης της Τραπέζης της Ελλάδος, που ήθελαν πολύ υψηλότερες τις τιμές σε πλήθος προϊοντικών κατηγοριών στην Ελλάδα σε σχέση με τις πωλήσεις αντίστοιχων προϊόντων στα σούπερ μάρκετ σε χώρες του εξωτερικού, υπήρξε ως αντίλογος αντίστοιχη έρευνα του ΙΕΛΚΑ, από την οποία προέκυπτε το αντίθετο.
Μια άλλη παράμετρο για τον κλάδο αποκάλυψε μεγάλο ρεπορτάζ της εφημερίδας «δημοκρατία» ως προς τις χρηματοδοτήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης, με τον τίτλο «Το ανέκδοτο με τα σούπερ μάρκετ», όπου αναφέρθηκε, μεταξύ πολλών άλλων, το εξής:
«Οι πολίτες είναι εξοργισμένοι με την ακρίβεια των σούπερ μάρκετ. Η κυβέρνηση παριστάνει ότι κυνηγά με ελέγχους. Οι τζίροι των επιχειρήσεων τα τελευταία χρόνια σπάνε όλα τα ρεκόρ. Με τίνος το μέρος να είναι τελικά ο Μητσοτάκης; Μια ματιά στα γενναία ποσά της “χρυσής” λίστας του Ταμείου Ανάκαμψης αρκεί.
Τρεις αλυσίδες σούπερ μάρκετ έλαβαν δεκάδες εκατομμύρια (άραγε γιατί;). Η γερμανική Lidl με χρηματοδότηση 56 εκατ., ο Σκλαβενίτης με 38 εκατ. και η Μετρό με 25 εκατ».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 18/10/2024)
