Η καρδιά της ελληνικής ναυτιλίας χτυπάει στον Πειραιά, δεδομένου ότι στο επίνειο είναι το υπουργείο Ναυτιλίας, όλοι οι συλλογικοί φορείς, καθώς επίσης και μεγάλος αριθμός ναυτιλιακών εταιριών. Ομως, πλέον, ναυτιλιακές εταιρίες είναι εγκατεστημένες σε όλο το λεκανοπέδιο Αττικής.
Αναλυτικότερα, στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά, της Αθήνας και γενικότερα του λεκανοπεδίου Αττικής είναι εγκατεστημένες και λειτουργούν 568 ναυτιλιακές εταιρίες, οι οποίες διαχειρίζονται ποντοπόρα πλοία άνω των 1.000 gt. Οι περισσότερες εταιρίες είναι ελληνικών συμφερόντων και διαχειρίζονται 5.158 πλοία. Από την επεξεργασία των στοιχείων της ετήσιας έρευνας, που πραγματοποιούν τα «Ναυτικά Χρονικά», προκύπτει οριακή αύξηση, της τάξης του 0,89%, δηλαδή κατά πέντε εταιρίες, ενώ ο αριθμός των πλοίων εμφανίζει οριακή μείωση, της τάξης του 0,64%, κατά 33 πλοία.
Επισημαίνεται ότι η πλειονότητα των εταιριών είναι μικρού μεγέθους: συγκεκριμένα, το 56,3% των εταιριών (320 από τις 568) είναι μικρού μεγέθους. Οι εταιρίες αυτές διαχειρίζονται αθροιστικά 817 πλοία, δηλαδή το 15,9% του στόλου. Συνεπώς, παρά τον ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό τους, οι εταιρίες μικρού μεγέθους διαχειρίζονται ένα μικρό μέρος του στόλου. Κατά μέσο όρο σε κάθε ναυτιλιακή επιχείρηση μικρού μεγέθους αντιστοιχούν 2,6 πλοία.
Επίσης, οι εταιρίες μεσαίου μεγέθους είναι εκείνες που παρουσιάζουν την πιο ισορροπημένη εικόνα, καθώς αποτελούν το 28,4% των εταιριών και διαχειρίζονται αθροιστικά το 28,7% του στόλου. Υπάρχουν 161 εταιρίες μεσαίου μεγέθους οι οποίες διαχειρίζονται 1.482 πλοία. Κατά μέσο όρο σε κάθε ναυτιλιακή επιχείρηση μεσαίου μεγέθους αντιστοιχούν 9,2 πλοία. Το 15,3% των εταιριών (87) είναι μεγάλου μεγέθους και διαχειρίζονται αθροιστικά το 55,4% του στόλου (2.859 πλοία). Ως εκ τούτου, σε κάθε ναυτιλιακή επιχείρηση μεγάλου μεγέθους αντιστοιχούν κατά μέσο όρο 32,9 πλοία.
Οπως έχει καταστεί εμφανές και σε πρότερες έρευνες των «Ναυτικών Χρονικών», η πλειονότητα των ναυτιλιακών εταιριών που δραστηριοποιούνται στον Πειραιά και στην Αθήνα διαχειρίζονται στόλους που αποτελούνται από τους δύο βασικούς τύπους πλοίων της χύδην φορτηγού ναυτιλίας, δηλαδή πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου (bulk carriers) και δεξαμενόπλοια.
Επίσης, το 74% των εταιριών διαχειρίζεται είτε αποκλειστικά bulk carriers είτε αποκλειστικά δεξαμενόπλοια. Καταγράφονται 292 εταιρίες αποκλειστικής διαχείρισης bulk carriers (51,4% επί του συνόλου των εταιριών) και 126 εταιρίες αποκλειστικής διαχείρισης δεξαμενόπλοιων (22,2%). Αξίζει να αναφερθεί ότι στην αντίστοιχη έρευνα του τεύχους Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2023 καταγράφηκαν 289 εταιρίες αποκλειστικής διαχείρισης bulk carriers (αντιστοιχούσαν στο 51,3% του συνόλου των εταιριών) και 137 εταιρίες αποκλειστικής διαχείρισης δεξαμενόπλοιων (αντιστοιχούσαν στο 24,3% του συνόλου των εταιριών). Το 74% των εταιριών διαχειρίζονται είτε αποκλειστικά bulk carriers είτε αποκλειστικά δεξαμενόπλοια.
Συνεπώς, ενώ η διαφορά στις εταιρίες αποκλειστικής διαχείρισης bulk carriers είναι οριακή, στα δεξαμενόπλοια σημειώνεται μείωση 11 εταιριών. Σε κάθε περίπτωση, οι δύο εν λόγω τύποι πλοίων συνεχίζουν να αποτελούν την κορωνίδα όχι μόνο του στόλου των εταιριών του Πειραιά και της Αθήνας, αλλά και του ελληνόκτητου εμπορικού στόλου.
Τα «ατού» για άντληση κεφαλαίων
Παρότι η παρουσία των Ελλήνων πλοιοκτητών στα LNG carriers και στα LPG carriers είναι σημαντική, οι συγκεκριμένοι τύποι πλοίων αποτελούν ένα μικρό σκέλος του ευρύτερου φάσματος πλοιοδιαχείρισης από την Αττική. Επί του συνόλου των εταιριών σε Πειραιά/Αθήνα, μόλις επτά εταιρίες (1,2% των εταιριών) διαχειρίζονται αποκλειστικά LNG carriers και μόλις έξι εταιρίες (1,1%) αποκλειστικά LPG carriers.
Μικρός είναι και ο αριθμός των εταιριών που επιδίδονται αποκλειστικά στη διαχείριση πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, καθώς στον Πειραιά και στην Αθήνα καταγράφονται δέκα τέτοιες εταιρίες (1,8% των εταιριών).
Πέραν αυτού, ένας σημαντικός αριθμός εταιριών διαχειρίζεται στόλους που απαρτίζονται από πολλαπλούς τύπους πλοίων. Συγκεκριμένα, στην Αττική υπάρχουν 95 εταιρίες διαχείρισης πολλαπλών τύπων (16,7% του συνόλου των εταιριών). Παρότι η ποσοστιαία μεταβολή σε σύγκριση με πέρυσι δεν είναι σημαντική, αξίζει να σημειωθεί ότι το 2023 υπήρχαν 83 τέτοιες εταιρίες, που αντιστοιχούσαν στο 14,8% του συνόλου των εταιριών.
Διαφαίνεται μια τάση διαφοροποίησης στις εταιρίες, η οποία ήταν εμφανής εντός του έτους. Ενδεικτικά, η Danaos, η Velos Tankers και η Performance Shipping προχώρησαν σε διαφοροποίηση των στόλων τους εντός του 2023. Ακόμα σε δημόσιες τοποθετήσεις τους κύκλοι της αγοράς έχουν υπογραμμίσει πως για τις εισηγμένες εταιρίες η διαχείριση πολλαπλών τύπων πλοίων συνιστά «ατού» στην προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος και συνεπώς στην άντληση κεφαλαίων από τις χρηματιστηριακές αγορές, καθώς προσφέρουν ένα επιπλέον επίπεδο ασφάλειας για τους επενδυτές απέναντι στην έντονη μεταβλητότητα των ναυτιλιακών αγορών.
Παράλληλα, είναι άξιο αναφοράς πως υπάρχουν 32 εταιρίες (5,6% των εταιριών) που διαχειρίζονται αποκλειστικά πλοία άλλων τύπων (πέρα από bulk carriers, tankers, containerships, LNG carriers και LPG carriers). O αθροιστικός στόλος των συγκεκριμένων εταιριών αριθμεί 153 πλοία, εκ των οποίων τα 73 (47,7%) είναι πλοία μεταφοράς οχημάτων, τα 44 (28,8%) είναι πλοία γενικού φορτίου, τα 27 (17,6%) είναι πλοία-ψυγεία και τα εννέα είναι cement carriers (5,9%). Οσον αφορά την κατανομή αυτών των εταιριών βάσει του μεγέθους τους, το 78,1% (25) είναι μικρού μεγέθους, το 12,5% (4) είναι μεσαίου μεγέθους και το 9,4% (3) είναι μεγάλου μεγέθους. Οι τρεις εταιρίες μεγάλου μεγέθους διαχειρίζονται 91 πλοία, δηλαδή το 59,5% του στόλου των εταιριών αποκλειστικής διαχείρισης πλοίων άλλου τύπου. Πρόκειται για τις εταιρίες Stamco Ship Management (51 πλοία), Baltmed Reefer Services (21 πλοία) και Neptune Lines (19 πλοία).
Η κατανομή των εταιριών αποκλειστικής διαχείρισης bulk carriers ανά μέγεθος εταιριών καταδεικνύει αξιοσημείωτες διαφορές έναντι εκείνης επί του συνόλου των εταιριών. Συγκεκριμένα, μόλις το 8% (23) των εταιριών αποκλειστικής διαχείρισης bulk carriers είναι μεγάλου μεγέθους, έναντι 15% επί του συνόλου των εταιριών. Από την άλλη, σημειώνεται αύξηση των εταιριών μικρού μεγέθους, με το αντίστοιχο ποσοστό να ανέρχεται σε 63% (184), 56% επί του συνόλου των εταιριών. Το υπόλοιπο 29% (85) των εταιριών αμιγούς διαχείρισης bulk carriers είναι μεσαίου μεγέθους.
Η «γαλάζια» παράδοση στη διαχείριση των bulk carriers
Το 63% των εταιριών αποκλειστικής διαχείρισης bulk carriers είναι μικρού μεγέθους. Το σημαντικό ποσοστό εταιριών μικρού μεγέθους στα bulk carriers δεν προκαλεί έκπληξη. Τα bulk carriers αποτελούν παραδοσιακά τον τύπο πλοίου όπου ειδικεύονται οι Ελληνες πλοιοκτήτες. Πέραν αυτού, τα bulk carriers συνεπάγονται χαμηλότερο επενδυτικό κόστος έναντι ενός δεξαμενόπλοιου ή υγραεριοφόρου.
Από τις 184 εταιρίες αποκλειστικής διαχείρισης bulk carriers μικρού μεγέθους, οι 42 διαχειρίζονται ένα πλοίο, οι 48 δύο πλοία, οι 34 τρία πλοία, οι 33 τέσσερα πλοία και οι 27 πέντε πλοία. Συνεπώς, η πλειονότητα των εταιριών εμπίπτει στην υποκατηγορία των εταιριών πολύ μικρού μεγέθους, που διαχειρίζονται μόλις ένα ή δύο πλοία.
Η κατανομή των εταιριών αποκλειστικής διαχείρισης δεξαμενόπλοιων ανά μέγεθος πλοίου δεν παρουσιάζει διαφορές έναντι εκείνης επί του συνόλου του στόλου. Το 56% των εταιριών (71) είναι μικρού μεγέθους, το 28% (35) μεσαίου μεγέθους και το 16% (20) μεγάλου μεγέθους.
Το 56% των εταιριών αποκλειστικής διαχείρισης δεξαμενόπλοιων είναι μικρού μεγέθους.
Τα εν λόγω ποσοστά δεν συνιστούν σημαντική διαφορά ούτε σε σύγκριση με την έρευνα του 2023, οπότε το 58% των εταιριών ήταν μικρού μεγέθους, το 28% μεσαίου και το 14% μεγάλου μεγέθους.
Οπως έχει υπογραμμιστεί και σε παλαιότερες έρευνες, παρότι και η διαχείριση δεξαμενόπλοιων ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία της διαχείρισης πλοίων μεταφοράς χύδην φορτίων, η συγκεκριμένη αγορά εμφανίζει σειρά διακριτών χαρακτηριστικών, τα οποία καθιστούν το μέγεθος του στόλου παράγοντα που επηρεάζει την αποτελεσματική λειτουργία του.
Επιπλέον, το μέγεθος μιας εταιρίας επιδρά και με επιπρόσθετους τρόπους στην ικανότητά της να είναι ανταγωνιστική στις διεθνείς αγορές. Στην αγορά των δεξαμενόπλοιων, οι απαιτήσεις των ναυλωτών, οι οποίοι σε πληθώρα των περιπτώσεων είναι ενεργειακοί κολοσσοί, είναι ιδιαίτερα υψηλές. Ακόμα οι ίδιοι ναυλωτές θα επιλέξουν εταιρίες με ισχυρή παρουσία στην αγορά και με καλή φήμη.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι άξιο αναφοράς πως στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά και της Αθήνας καταγράφονται εταιρίες αποκλειστικής διαχείρισης δεξαμενόπλοιων οι οποίες είναι μικρού ή μεσαίου μεγέθους, που όμως αποτελούν μέρος ευρύτερων ναυτιλιακών ομίλων μεγάλου μεγέθους.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 25/10/2024)
