Ελπίδες για μειώσεις, μικρές αλλά αισθητές, στην τιμή του ελαιόλαδου στην Ελλάδα και όχι μόνο δημιουργεί το γεγονός ότι η Ισπανία αναμένεται να αυξήσει την παραγωγή της κατά 51% την περίοδο 2024-2025 σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της πρόσφατης έρευνας για τον κλάδο του ελαιόλαδου στην χώρα της Ιβηρικής, την οποία πραγματοποίησε το γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της πρεσβεία της Ελλάδας, στη Μαδρίτη, «η παραγωγή ελαιολάδου στην Ισπανία υπολογίζεται να ανέλθει σε 1,290 εκατ. τόνους την περίοδο 2024-2025, δηλαδή 51% υψηλότερη από την αρκετά χαμηλή συγκομιδή της προηγούμενης περιόδου (854 χιλ. Τόνοι, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων), καθώς και αυξημένη κατά σχεδόν 71 χιλ. τόνους (+6%) έναντι του μέσου όρου των καλλιεργητικών περιόδων της εξαετίας 2018-2024, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις για την παραγωγή από το υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων». Η ανάλυση ανά αυτόνομη κοινότητα δείχνει αύξηση της παραγωγής σε σχέση με την καλλιεργητική περίοδο 2023-2024 στην Ανδαλουσία (77%), στην Καστίλη La Mancha (29%) και την Εστρεμαδούρα (14%).
Συνολικά, η διαθέσιμη ποσότητα ισπανικού ελαιολάδου την περίοδο 2023-2024, με βάση τα προσωρινά στοιχεία, ανέρχεται σε 1,339 εκατ. τόνους (με 742,27 χιλ. τόνους για εξαγωγή και 410,05 χιλ. τόνους για εγχώρια κατανάλωση), ενώ για το πυρηνέλαιο η αντίστοιχη ποσότητα ανέρχεται σε 245,054 χιλ. τόνους (με 130 χιλ. τόνους για εξαγωγή και 66,854 χιλ. τόνους για εγχώρια κατανάλωση) και για τις επιτραπέζιες ελιές σε 808,05 χιλ. τόνους (267,09 χιλ. τόνους για εξαγωγή και 184,5 χιλ. τόνους για εγχώρια κατανάλωση). Κατά μέσο όρο, με βάση τα στοιχεία του Οκτωβρίου 2024, οι τιμές του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου εμφανίζονται κατά την περίοδο 2023-2024 κατά 10,7% χαμηλότερες από εκείνες της αντίστοιχης προηγούμενης περιόδου (2022-2023). Αντίστοιχα μειωμένο ήταν το μέσο επίπεδο τιμών του παρθένου (-6%) και του φωτιστικού ελαιολάδου (-9%).
5η στον κόσμο η Ελλάδα
Σημειώνεται ότι την Ισπανία ακολουθούν σε ό,τι αφορά την παραγωγή ελαιολάδου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του IOC για την περίοδο 2023-2024, η Ιταλία (288,9 χιλ. τόνοι), η Τουρκία (210 χιλ. τόνοι), η Τυνησία (200 χιλ. τόνοι), η Ελλάδα (195 χιλ. τόνοι), η Πορτογαλία (150 χιλ. τόνοι), το Μαρόκο (106 χιλ. τόνοι), η Συρία (95 χιλ. τόνοι) και η Αλγερία (93 χιλ. τόνοι). Οι εκτιμήσεις του IOC για την περίοδο 2023-2024 φέρνουν την ελληνική παραγωγή ελαιολάδου στην πέμπτη θέση παγκοσμίως και στην τρίτη σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το προφίλ της μεγαλύτερης παραγωγού παγκοσμίως
Η Ισπανία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και εξαγωγέας ελαιολάδου παγκοσμίως. Από κάθε 100 λίτρα ελαιολάδου που παράγονται παγκοσμίως, τα 45 περίπου προέρχονται από την Ισπανία.
Η παραγωγή απασχολεί πάνω από 350.000 αγρότες και δημιουργεί περίπου 15.000 θέσεις εργασίας στη βιομηχανία, αλλά έχει, επίσης, σημαντικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Για πολλά χωριά σε όλη την Ισπανία το ελαιόλαδο δεν αποτελεί μόνο την κύρια οικονομική δραστηριότητα, αλλά και ένδειξη ταυτότητας, παράδοσης και πολιτισμού.
Σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (IOC), τα τελευταία χρόνια η Ισπανία παράγει πλησίον του 65% της ευρωπαϊκής και του 45% της παγκόσμιας παραγωγής, εκτός από τις δύο τελευταίες περιόδους που η ισπανική και η παγκόσμια παραγωγή εμφανίζονται μειωμένες. Οι προβλέψεις για τα αντίστοιχα ποσοστά μεριδίων του ισπανικού ελαιολάδου κατά την καλλιεργητική περίοδο 2023-24 ανέρχονται σε 54% της ευρωπαϊκής και σε 32% της παγκόσμιας παραγωγής.
Η ανάλυση των διμερών εμπορικών σχέσεων και ο ρόλος της Ελλάδας
Η Ελλάδα αποτελεί σχετικά αξιόλογο προμηθευτή της Ισπανίας σε ελαιόλαδο, καθώς ιστορικά το εμπορικό ισοζύγιο έχει υπάρξει θετικό, με το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών να απαρτίζονται από ραφιναρισμένα ελαιόλαδα.
Με βάση τα ελληνικά στοιχεία, το 2023 οι ελληνικές εξαγωγές υπερέβησαν σε αξίες τα 100 εκατ. ευρώ, ανερχόμενες σε 117,6 εκατ. ευρώ, ενώ σε ποσότητες έφθασαν το υψηλό επίπεδο των 36 χιλ. τόνων. Με βάση τα ισπανικά στοιχεία, το 2023 εμφανίζονται εισαγωγές ελαιολάδου από Ελλάδα ύψους 147,42 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία ΕΛ.ΣΤΑΤ., στο οκτάμηνο του 2024 η αξία των ελληνικών εξαγωγών ανήλθε στα 43,31 εκατ. ευρώ, ενώ με βάση τα ισπανικά στοιχεία η εν λόγω αξία ανήλθε σε 45,96 εκατ. ευρώ. Τα ισπανικά στοιχεία του υπουργείου Βιομηχανίας, Εμπορίου και Τουρισμού (DataComex) παρουσιάζουν κάποιες διαφοροποιήσεις σε σύγκριση με τα ελληνικά. Ακολουθούν, ωστόσο, τις ίδιες τάσεις.
Πώς διαμορφώνεται ο κλάδος και πόσες επιχειρήσεις τον αποτελούν
Η παραγωγή ελαιόλαδου στην Ισπανία αποτελείται από διαφορετικά, διακριτά στάδια: την καλλιέργεια, τη συγκομιδή, την παραγωγή και την εμφιάλωση. Συνολικά υπολογίζονται περισσότερες από 1.800 επιχειρήσεις, το ήμισυ των οποίων είναι συνεταιρισμοί, οι οποίοι και παράγουν περίπου το 60% του συνόλου της παραγωγής.
Συγκεκριμένα, στην Ισπανία δραστηριοποιούνται 1.834 ελαιοτριβεία, το 46,7% των οποίων βρίσκεται στην Ανδαλουσία. Επίσης, υπάρχουν συνολικά 1.815 συσκευαστήρια ελαιολάδου, εκ των οποίων το 82,6% διαθέτει και ελαιοτριβείο. Μόνο στην Ανδαλουσία βρίσκονται 708 συσκευαστήρια.
Μερικές από τις πιο σημαντικές εταιρίες στην ισπανική αγορά είναι οι: Aceites del Sur-Coosur S.A. (Grupo ACESUR), Deoleo Global SAU, DCOOP, Borges, Sovena España SAU, Migasa Aceites S.A., Oleoestepa SCA. Πρόκειται για πλήρως καθετοποιημένες εταιρίες, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε όλο το φάσμα των παραγωγικών διαδικασιών.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 15/11/2024)
