Η Διώρυγα του Παναμά, ένας από τους σημαντικότερους θαλάσσιους δρόμους παγκοσμίως, βρέθηκε στο επίκεντρο των δηλώσεων του νέου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Αμερικανός ηγέτης είχε εκφράσει την επιθυμία οι ΗΠΑ να ανακτήσουν τον έλεγχο της διώρυγας, κατηγορώντας την Κίνα ότι την «εκμεταλλεύεται».
Τι ακριβώς συνέβη;
Σύμφωνα με την ανάλυση της βρετανικής εφημερίδας Guardian, kατά την ορκωμοσία του, ο Τραμπ δήλωσε κατηγορηματικά: «Η Κίνα λειτουργεί τη Διώρυγα του Παναμά, και εμείς δεν τη δώσαμε στην Κίνα. Τη δώσαμε στον Παναμά και θα την πάρουμε πίσω». Οι δηλώσεις του προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο, με ειδικούς και κυβερνήσεις να τις διαψεύδουν κατηγορηματικά.
Ποιος ελέγχει πραγματικά τη διώρυγα;
Η Διώρυγα του Παναμά, μήκους 82 χιλιομέτρων, κατασκευάστηκε και ανήκε αρχικά στις ΗΠΑ. Ωστόσο, το 1977 παραδόθηκε στον Παναμά, με τη χώρα να δεσμεύεται για τη διατήρηση της ουδετερότητάς της. Η διώρυγα αποτελεί ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια ναυτιλία, καθώς συνδέει τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό. Οι ΗΠΑ παραμένουν ο μεγαλύτερος χρήστης της διώρυγας, ωστόσο η Κίνα τα τελευταία χρόνια έχει αυξήσει σημαντικά την παρουσία της στην περιοχή.
Ποια είναι η επιρροή της Κίνας;
Η Κίνα δεν ελέγχει άμεσα τη διώρυγα. Ωστόσο, μια εταιρία με έδρα το Χονγκ Κονγκ διαχειρίζεται δύο από τα μεγαλύτερα λιμάνια που βρίσκονται στις δύο άκρες της διώρυγας. Αυτό είναι πιθανότατα το γεγονός στο οποίο αναφερόταν ο Τραμπ όταν μίλησε για την «κυριαρχία» της Κίνας στην περιοχή.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η διεύθυνση των λιμένων δεν σημαίνει αυτόματα και έλεγχο της διώρυγας. Η λειτουργία της διώρυγας παραμένει υπό τον έλεγχο των αρχών του Παναμά, σύμφωνα με τις διεθνείς συμφωνίες.
Γιατί οι ισχυρισμοί του Τραμπ προκάλεσαν τόσο μεγάλη ανησυχία;
Οι δηλώσεις του Τραμπ θεωρήθηκαν από πολλούς ως μια προσπάθεια να αναζωπυρωθούν οι γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή και να παρουσιαστεί η Κίνα ως απειλή για τα αμερικανικά συμφέροντα. Επιπλέον, οι ισχυρισμοί του αμφισβητήθηκαν έντονα από ειδικούς και διπλωμάτες, οι οποίοι υπογράμμισαν ότι η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη από ό,τι παρουσιάστηκε από τον Αμερικανό πρόεδρο.