Διαδοχικά μίνι ξεπουλήματα μετοχών στη Wall Street, το τελευταίο με αφορμή την επίσημη κήρυξη του «πολέμου» δασμών. Απαρχή ευρύτερου εμπορικού «πολέμου» και γεω-οικονομικής αντιπαράθεσης, με την Ευρώπη σε δυσχερέστατη θέση, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει και για την Ελλάδα.
Sell off την προηγούμενη Παρασκευή στην αγορά της Νέας Υόρκης, απόρροια της ανόδου του πληθωρισμού και της κατάρρευσης της καταναλωτικής πίστης. Σύμφωνα με το CNBC, ο δομικός PCE παρουσίασε αύξηση 0,4% τον περασμένο μήνα, οδηγώντας το ετήσιο ποσοστό στο 2,8%. Οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα του Dow Jones έκαναν λόγο για παρόμοια νούμερα, μηνιαία άνοδο 0,3% και ετήσια κατά 2,7%. Παράλληλα, η έκθεση του Bureau of Economic Analysis έδειξε ότι οι καταναλωτικές δαπάνες ενισχύθηκαν κατά 0,4% μηνιαίως, κάτω από την πρόβλεψη του 0,5%. Το προσωπικό εισόδημα σημείωσε άνοδο 0,8%, έναντι πρόβλεψης για 0,4%. ΟΚ, οι αποκλίσεις, σε όρους ΑΕΠ των ΗΠΑ (27,72 τρισ. δολ., 2023), δεν είναι δα και τόσο μεγάλες για να δικαιολογούν ακόμα ένα μίνι sell off, γι’ αυτό και η εξήγηση θα πρέπει να αναζητηθεί αλλού. Κατά την εκτίμησή μας, πάντα, και με τη λογική πως συχνά ό,τι φαίνεται δεν είναι ακριβώς έτσι.
DeepSeek, η γνωστή περίπτωση της κινεζικής εταιρίας Τεχνητής Νοημοσύνης που ανέδειξε μία… αχίλλειο πτέρνα του συστήματος. Η εν λόγω μικρομεσαίου μεγέθους εταιρία κατασκεύασε συστήματα Α.Ι. με κεφάλαια απείρως λιγότερα από τους κολοσσούς τεχνολογίας των ΗΠΑ, τους περίφημους γνωστούς και ως Magnificent Seven/M7. Αυτό πρακτικά σήμαινε ότι οι Μ7 αντλούσαν τεράστια κεφάλαια για την παραγωγή προϊόντος που κόστιζε απείρως λιγότερο, άρα ένα πολύ μεγάλο μέρος του χρήματος (από δάνεια μέχρι χρηματιστηριακές υπεραξίες) μοχλευόταν περισσότερο απ’ όσο θα μπορούσε να καλυφθεί υπό κανονικές συνθήκες (σε όρους πραγματικής αξίας). Αυτό εξηγεί, καταρχήν, την απώλεια τρισ. σε όρους χρηματιστηριακής αξίας. Επί της ουσίας, οι M7 αποδείχθηκε ότι ξόδευαν πολλαπλάσια επενδυτικά κεφάλαια από όσα πραγματικά χρειάζονταν για να επιτευχθεί το αποτέλεσμα που είχε πετύχει με ασύγκριτα λιγότερα η DeepSeek. Δηλαδή, ένα δολάριο επένδυσης στην DeepSeek και στις ανάλογες κινεζικές εταιρίες είχε μία απόδοση για την οποία οι M7 απαιτούσαν από τους επενδυτές τους δεκάδες φορές περισσότερα… Κάπως έτσι «φουσκώνουν» τα χρηματιστηριακά bubbles. Η «φούσκα» δεν έσκασε, δεν αφέθηκε προφανώς, πλην όμως με τα μίνι sell offs ξεφουσκώνει πιο ελεγχόμενα. Παράλληλα (χρηματιστηριακό) χρήμα που φεύγει από τις Α.Ι. πηγαίνει αλλού. Πού; Σε πιο ασφαλή assets διαβάζουμε. Δηλαδή; Λ.χ., US Bonds ομοσπονδιακό χρέος των ΗΠΑ, σε εταιρίες της «παλιάς οικονομίας», σε παραγωγικές κ.λπ.
Ο ΧΡΥΣΟΣ
Καλό θα ήταν αυτή τη μετακίνηση χρήματος να την παρακολουθήσουμε συνδυαστικά με ανάλογη τάση που εξελίσσεται από τις προθεσμιακές αγορές, τα futures, τα κάθε λογής περιουσιακά στοιχεία και βεβαίως τον χρυσό. Τυχαία τα διαδοχικά ιστορικά υψηλά; Αφελής προσέγγιση, αφελέστατη, καθώς την ίδια περίοδο με το «ξεφούσκωμα» η νέα διοίκηση της Ουάσινγκτον μεθοδικά ενισχύει το Commodity Exchange με χρυσό, τόνους χρυσού, για να είμαστε ακριβείς. Σύμφωνα με στοιχεία των ελβετικών τελωνείων, τον Φεβρουάριο καταγράφηκε η δεύτερη μεγαλύτερη μεταφορά πολύτιμου μετάλλου, από το 2012 που άρχισε η «μέτρηση», προς τις ΗΠΑ. Πότε ήταν η πρώτη μεγαλύτερη; Εναν μήνα νωρίτερα, τον Ιανουάριο. Ετσι στο πρώτο 2μηνο του 2025 μεταφέρθηκαν 193 και 174,7 μετρικοί τόνοι, αξίας πάνω από 30 δισ. δολ. Το COMEX είναι η μεγαλύτερη αγορά για futures και options trading για μέταλλα.
Όλη αυτή την εικόνα εάν τη μεγεθύνουμε θα μας δείξει -μεταξύ άλλων- και τη λογική της δασμολογικής πολιτικής που ξεδιπλώνεται από το σύστημα Τραμπ. Αφελές, αφελέστατο, εάν κάποιος θεωρεί πως όλο αυτό που δείχνει ανερμάτιστο, ασχεδίαστο, χωρίς αρχή και τέλος, και στόχευση. Στο σύστημα της διοίκησης είναι ονόματα όπως Σκοτ Μπέσεντ, Στάνλεϊ Ντρακενμίλερ, Κέβιν Γουόρς, Στέφαν Μιράν κ.α. Θα περιοριστούμε στον τελευταίο, νυν επικεφαλής των οικονομικών συμβούλων του Τραμπ, πρώην ανώτατος στρατηγικός αναλυτής της Hudson Bay Capital (μία από τις πιο σημαντικές εταιρίες διαχείρισης κεφαλαίων/hedge funds). Ο Στέφαν Μιράν Νοέμβριο του 2024, και ενώ ήταν προς ένταξη στο επιτελείο Τραμπ, δημοσίευσε τη μελέτη «A User’s Guide to Restructuring the Global Trading System», που για τους insiders θεωρείται κάτι σαν το λυσάρι των πολιτικών Τραμπ.
Συνοπτικά, η φιλοσοφία/λογική της μελέτης είναι πως η αβεβαιότητα σχετικά με το εάν, πότε και πόσο μεγάλοι θα είναι οι δασμοί ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση-ισχύ των ΗΠΑ, σε βαθμό που προκαλεί φόβο και αμφιβολία. Δύο τα σημαντικά σημεία: οι δασμοί πρέπει να είναι σταδιακοί και ότι οι όροι αυτής της εξέλιξης να παραμένουν σαφείς, έτσι ώστε να διευρύνονται τα περιθώρια προσαρμογής και εξαναγκασμού (εκβιασμού) των χωρών, που πλήττονται, σε συνεργασία. Και το δεύτερο εδράζεται στο δόγμα πως εθνική ασφάλεια και εμπόριο είναι αλληλένδετα, δεν διαχωρίζονται.
Μ.ΓΕΛ.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (4 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2025)
