Η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να υιοθετεί μια πιο συγκρατημένη αλλά ευρηματική προσέγγιση στην απάντησή της στην πρόσφατη απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς σε όλους τους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής. Αν και η αντίδραση ενδέχεται να μην είναι τόσο επιθετική όσο αρχικά αναμενόταν, φανερώνει μια αξιοσημείωτη “δημιουργικότητα” στην προσπάθεια να πλήξει τις Ηνωμένες Πολιτείες στα σημεία όπου θα αισθανθούν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο.
Σύμφωνα με ένα εμπιστευτικό έγγραφο που περιήλθε στην κατοχή του POLITICO, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει σοβαρά την επιβολή δασμών ύψους έως και 25% σε ένα ευρύ φάσμα αμερικανικών εξαγωγών. Η συνολική αξία αυτών των προϊόντων, με βάση τις εισαγωγές της ΕΕ για το έτος 2024, εκτιμάται περίπου στα 22,1 δισεκατομμύρια ευρώ.
Αυτά τα πιθανά αντίμετρα αποτελούν άμεση απάντηση στην προηγούμενη ανακοίνωση του προέδρου Τραμπ σχετικά με την επιβολή δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αυτοκινήτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εξεταζόμενη αντίδραση της ΕΕ δεν συνδέεται με τους ανταποδοτικούς δασμούς (20% για την ΕΕ) που τέθηκαν σε ισχύ σήμερα από τις ΗΠΑ και στρέφονται κατά δεκάδων χωρών.
Η επιλογή ενός ευρέος φάσματος προϊόντων για πιθανή επιβολή δασμών υποδηλώνει μια στρατηγική της ΕΕ να μεγιστοποιήσει την πίεση στην αμερικανική οικονομία, αποφεύγοντας παράλληλα μια άμεση κλιμάκωση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν πλήρη εμπορικό πόλεμο. Η “δημιουργικότητα” της ΕΕ έγκειται στην προσπάθεια να εντοπίσει συγκεκριμένους τομείς της αμερικανικής οικονομίας που είναι ευαίσθητοι σε ευρωπαϊκά αντίμετρα, επιδιώκοντας να προκαλέσει το μέγιστο δυνατό οικονομικό “πόνο” με τον πιο στοχευμένο τρόπο.
Οι επόμενες εβδομάδες αναμένεται να είναι κρίσιμες, καθώς η ΕΕ θα οριστικοποιήσει την απάντησή της στις εμπορικές προκλήσεις που θέτει η κυβέρνηση Τραμπ, επιδιώκοντας μια ισορροπία μεταξύ της αποφασιστικότητας και της αποφυγής μιας καταστροφικής εμπορικής αντιπαράθεσης.
Ποια αναμένονται να είναι τα αντίμετρα
Ο κατάλογος περιλαμβάνει γεωργικά και βιομηχανικά προϊόντα όπως η σόγια, το κρέας, ο καπνός, ο σίδηρος, ο χάλυβας και το αλουμίνιο — για να χτυπήσουν τους αμερικανικούς τομείς που βασίζονται περισσότερο στις υπερατλαντικές εξαγωγές.
Οι χώρες της ΕΕ πρόκειται να ψηφίσουν για τους νέους δασμούς σήμερα, χωρίς να αναμένεται μεγάλη αντίδραση.
Μόλις εγκρίνουν τη λίστα (η οποία αποτελείται τεχνικά από πολλαπλούς καταλόγους), η πρώτη δέσμη δασμών σε προϊόντα όπως τα κράνμπερι ή ο χυμός πορτοκαλιού, τους οποίους η ΕΕ επέβαλε αρχικά το 2018 κατά την πρώτη προεδρία Τραμπ αλλά ανέστειλε το 2021, θα τεθεί σε ισχύ στις 15 Απριλίου.
Στη συνέχεια, από τις 16 Μαΐου θα επιβληθεί δασμός 25% σε μια δεύτερη παρτίδα εισαγόμενων ειδών όπως χάλυβας, κρέας, λευκή σοκολάτα και πολυαιθυλένιο. Τέλος, ένας δασμός 25% στα αμύγδαλα και τη σόγια θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Δεκεμβρίου.
Συνολικά, οι δασμοί της ΕΕ πρόκειται να αγγίξουν τις εξαγωγές αξίας έως και 13,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις «κόκκινες» πολιτείες των ΗΠΑ.
Όπως εξηγεί το Politico, oι ΗΠΑ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός και εξαγωγέας σόγιας στον κόσμο και οι δασμοί της ΕΕ θα πλήξουν έναν τομέα που έχει ήδη πληγεί από τα αντίποινα της Κίνας, τον αυξανόμενο παγκόσμιο ανταγωνισμό και την πτώση των τιμών. Δεν είναι μόνο αυτό: το 82,5% των αμερικανικών εξαγωγών σόγιας στην ΕΕ προέρχονται από τη Λουιζιάνα, την πολιτεία καταγωγής του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον.
Η ΕΕ στοχεύει επίσης το βόειο κρέας από το Κάνσας και τη Νεμπράσκα, τα πουλερικά από τη Λουιζιάνα, τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων από το Μίσιγκαν, τα τσιγάρα από τη Φλόριντα και τα προϊόντα ξύλου από τη Βόρεια Καρολίνα, τη Γεωργία και την Αλαμπάμα.
Ενώ η Επιτροπή κατέληξε να μην βάλει δασμούς στο αμερικανικό ουίσκι, μετά από επιτυχή λόμπινγκ από τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ιρλανδία, περιλάμβανε άλλα πιο εξειδικευμένα προϊόντα που είχαν σχεδιαστεί για να προκαλέσουν τον μεγαλύτερο πόνο στους εξαγωγείς στις Ρεπουμπλικανικές πολιτείες.
Αυτά περιλαμβάνουν (αλλά δεν περιορίζονται σε) παγωτό από την Αριζόνα, μαντήλια από τη Νότια Καρολίνα, ηλεκτρικές κουβέρτες από την Αλαμπάμα, γραβάτες και παπιγιόν από τη Φλόριντα (εκτός αν είναι φτιαγμένα από μετάξι, που η Δημοκρατική Καλιφόρνια θα χαρεί να προσφέρει) και πλυντήρια ρούχων από το Ουισκόνσιν.
Οι ανταποδοτικοί δασμοί
Οι Βρυξέλλες έχουν πειραματιστεί με μια προσέγγιση καρότου και ραβδιού για να στείλουν σήμα ότι δεν θα υποκύψει στις απαιτήσεις του Τραμπ, αφήνοντας παράλληλα την πόρτα ανοιχτή στις διαπραγματεύσεις. Τη Δευτέρα το μπλοκ πρόσφερε ένα δασμολογικό καθεστώς «μηδέν προς μηδέν» σε βιομηχανικά αγαθά που καλύπτουν αυτοκίνητα, φάρμακα, χημικά, πλαστικά και μηχανήματα, μεταξύ άλλων.
Ωστόσο, ο Τραμπ είπε ότι η προσφορά δεν γίνεται δεκτή και προέτρεψε τις χώρες της ΕΕ να αγοράσουν αμερικανικά ενεργειακά προϊόντα αξίας 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να κάνουν το εμπορικό έλλειμμα «να εξαφανιστεί… σε μια εβδομάδα».
Ως έσχατη λύση, το μπλοκ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το «μπαζούκα του εμπορίου» του για να χτυπήσει τις υπηρεσίες των ΗΠΑ, κάτι που θα ανέβαζε τον εμπορικό πόλεμο σε ένα εντελώς νέο επίπεδο – κάτι που δεν είναι ακόμη έτοιμες να κάνουν όλες οι χώρες της ΕΕ.
