Κορυφαίοι οικονομολόγοι επιτέθηκαν σήμερα στους οίκους αξιολόγησης μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ από την άριστη βαθμίδα “ΑΑΑ” στο “ΑΑ+” από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s με αφορμή το πρόβλημα του δημοσιονομικού χρέους της χώρας που δεν έχει ακόμη βρει τη λύση του.
Ο S&P έλαβε την Παρασκευή μια ηχηρή απόφαση: να βγάλει την πρώτη οικονομική δύναμη του κόσμου από το στενό κύκλο των πιο αξιόπιστων δανειοληπτών — μια απόφαση δύσκολη για αμερικανικό οίκο.
“Υποβάθμισαν ένα σωρό ευρωπαϊκές χώρες” οι οίκοι αξιολόγησης και οι Ευρωπαίοι τα έβαλαν μαζί τους. “Γιατί μειώνετε τη δική μας πιστοληπτική ικανότητα και όχι των ΗΠΑ;” είπε χαρακτηριστικά στο κανάλι Bloomberg TV ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, ο άνθρωπος που προέβλεψε την οικονομική κρίση του 2008.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στην ετήσια έκθεσή του για την αμερικανική οικονομία, που συντάχθηκε τον Ιούνιο και δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο, έκρινε ότι ο κίνδυνος για την αμερικανική οικονομία είχε απομακρυνθεί. “Κανένας κίνδυνος”, διαβεβαίωνε επίσης ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τίμοθι Γκάιτνερ, μετά την πρώτη προειδοποίηση του S&P τον Απρίλιο.
Τελικά, ο οίκος αποφάσισε να αντισταθεί στις πιέσεις της κυβέρνησης που του ζητούσε να περιμένει λίγο και να επανεξετάσει τους υπολογισμούς του. Το υπουργείο Οικονομικών σχολίασε: “Μια εκτίμηση που κηλιδώνεται από ένα λάθος 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων μιλά από μόνη της”.
“Οι άνθρωποι αυτοί σίγουρα δεν είναι σε θέση να κρίνουν”, αντέδρασε στο μπλογκ του ο βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομίας Πολ Κρούγκμαν θυμίζοντας ότι ο S&P και οι άλλοι οίκοι μοίραζαν αφειδώς αξιολογήσεις “ΑΑΑ” στα “τοξικά” προϊόντα που πυροδότησαν την παγκόσμια οικονομική κρίση το 2008.
Το πρόβλημα του δημοσιονομικού ελλείμματος, το οποίο οι ΗΠΑ διαβεβαίωναν ότι θα ρυθμίσουν, δεν ήταν το μοναδικό στο οποίο βασίστηκε ο S&P για να υποβαθμίσει τη χώρα. “Επικεντρωθήκαμε κυρίως στο μέγεθος του χρέους, στην πορεία του σε σχέση με το μέγεθος της οικονομίας και την έλλειψη βούλησης, συλλογικά, από τους αιρετούς (πολιτικούς) να καταπιαστούν με τα προβλήματα της οικονομικής προοπτικής των ΗΠΑ μεσοπρόθεσμα”, αναφέρεται στην ανακοίνωση του οίκου.
“Η κριτική τους για τη δυσλειτουργική πολιτική ζωή μας και την ανικανότητά μας να αντλήσουμε φορολογικά έσοδα από το συμβιβασμό για τη μείωση του ελλείμματος είναι πολύ λογική”, παραδέχεται στο μπλογκ του ο Τζάρεντ Μπερνστάιν, πρώην οικονομικός σύμβουλος του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, επιμένονας όμως ότι το βασικό ερώτημα είναι πόση εμπιστοσύνη θα πρέπει να έχουν οι πιστωτές ότι οι δανειολήπτες θα τηρήσουν τους όρους του δανείου. “Στην περίπτωση του χρέους των ΗΠΑ η απάντηση δεν έχει αλλάξει”, σημειώνει, καλώντας ειρωνικά τον S&P να αφήσει τις αξιολογήσεις και να ανοίξει… μπλογκ. “Ο κόσμος μπορεί να ωφεληθεί από την αλλαγή”, γράφει.
Η εκτόξευση του χρέους των ΗΠΑ, που σήμερα φτάνει στο 100% του ΑΕΠ της χώρας, θυμίζει τα προβλήματα που αντιμετώπισαν και άλλες χώρες οι οποίες στο παρελθόν έχασαν τον άριστο βαθμό “ΑΑΑ”. Ορισμένες, όπως η Ιαπωνία, δεν τον ξαναπήραν πίσω ποτέ. Άλλες, όπως ο Καναδάς, επανήλθαν καταβάλοντας όμως τεράστια οικονομική και πολιτική προσπάθεια.