Οι ανατροπές στον τουρισμό, στις σπουδές και στη διαμονή των Ευρωπαίων πολιτών στο Ηνωμένο Βασίλειο
Από το δημοψήφισμα, το 2016, οι Βρετανοί πολιτικοί και πολίτες που υποστήριζαν την άμεση έξοδό της χώρας τους από την ΕΕ,έκαναν λόγο για μια πράξη χειραφέτησης και μια ημέρα ανεξαρτησίας για μια χώρα που κάποτε αποτελούσε τη μεγαλύτερη αυτοκρατορία του κόσμου.
Mε ένα πάρτι στους δρόμους οι Βρετανοί γιόρτασαν το Brexit με μπύρες και συνθήματα. Υπήρχαν βέβαια και οι υποστηρικτές του Remain που γιόρτασαν διαφορετικά βγαίνοντας στους δρόμους με ευρωπαϊκές σημαίες.
Την ίδια στιγμή, ο Μπόρις Τζόνσον σε διάγγελμά του τόνισε πως είναι το Brexit είναι η αρχή και όχι το τέλος για τη Βρετανία και πως ήρθε η ώρα να ενώσουμε τη χώρα.
Η ιστορία
Μια σχέση 47 ετών και τριάντα ημερών έφθασε στο τέλος της. Μια συμβίωση, από τις πλέον δύσκολες που έχουν υπάρξει ποτέ σε διεθνές επίπεδο, τελείωσε και ευτυχώς με ένα συναινετικό διαζύγιο.
Ωστόσο, όπως σε κάθε διαζύγιο, καμία πλευρά δεν μπορεί να αισθάνεται πλήρως δικαιωμένη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χάνει για πρώτη φορά ένα κράτος – μέλος και ένα κράτος που αποτελεί μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, πυρηνική δύναμη και την έκτη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Από την 1η Φεβρουαρίου η ΕΕ έχει 66 εκατ. λιγότερους πολίτες, 5,5% μικρότερο έδαφος ενώ το Ακαθάριστο Εθνικό της Προϊόν έχει μειωθεί κατά 2,3 τρις ευρώ.
Το Ηνωμένο Βασίλειο χάνει τον μεγαλύτερο εμπορικό του εταίρο και βρίσκεται αντιμέτωπο με πιθανές αποσχιστικές τάσεις στη Βόρεια Ιρλανδία και τη Σκωτία. Αυτή είναι η πραγματικότητα που ισχύει με το Brexit. Από την Παρασκευή το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας έπαψε να αποτελεί κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πώς ξεκινήσαμε και πώς φτάσαμε ως εδώ και τι πρόκειται να συμβεί από τούδε και στο εξής;
Το 2016 ο πρωθυπουργός της Αυτής Μεγαλειότητας Ντείβιντ Κάμερον υποσχέθηκε στους Βρετανούς δημοψήφισμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο στόχος του ήταν σαφής: να αποτρέψει την απειλή των αντιευρωπαϊστών του Ukip. Απέτυχε παταγωδώς. Οι Άγγλοι ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης της χώρας τους από την ΕΕ. Κάτι που δεν έπραξαν οι Σκοτσέζοι και οι Βοριοιρλανδοί.
Τα επόμενα τριάμισι χρόνια θα αποτελέσουν μια πρωτοφανή περίοδο πολιτικής αναταραχής, οικονομικής αβεβαιότητας και αυξημένης έντασης ανάμεσα στο Λονδίνο και της ΕΕ, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της χώρας.
Παρόλο που η πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Τερέζα Μέι κατάφερε να φέρει μια συμφωνία αποχώρησης της χώρας από την ΕΕ, η Βουλή των Κοινοτήτων δεν κατάφερε να βρει την απαραίτητη πλειονοψηφία για να την επικυρώσει. Έπειτα από τρεις διαδοχικές αποτυχίες της να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμός βουλευτών, η Τερέζα Μέι αποχώρησε από την πρωθυπουργία ανοίγοντας το δρόμο στον Μπόρις Τζόνσον.
Ο εκλογικός θρίαμβος του Μπόρις Τζόνσον ήταν η αρχή του τέλους της συμμετοχής της γηραιάς Αλβιώνος στην ΕΕ. Η Βουλή των Κοινοτήτων επικύρωσε τη συμφωνία αποχώρησης και η 31η Ιανουαρίου σηματοδότησε την έναρξη μιας «μεταβατικής περιόδου».
Από την 31η Ιανουαρίου μέχρι το τέλος του έτους το Ηνωμένο Βασίλειο μετατρέπεται σε ένα κράτος – μέλος «εν υπνώσει». Η χώρα θα παραμείνει μέλος της ενιαίας αγοράς και της τελωνειακής ένωσης και θα δεσμεύεται πλήρως από το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς ωστόσο να εκπροσωπείται ούτε στις Συνόδους Κορυφής (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο) αλλά ούτε στο Συμβούλιο της ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ήδη οι 73 Βρετανοί ευρωβουλευτές έχουν εγκαταλείψει τα γραφεία τους στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, ενώ η σημαία της χώρας έχει υποσταλεί από όλα τα κτήρια που στεγάζουν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
Σε περίπτωση που ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας επιθυμεί να συμμετάσχει σε Σύνοδο Κορυφής θα πρέπει να ζητήσει και να λάβει ειδική πρόκληση από τις Βρυξέλλες. Την ίδια χρονική περίοδο το Λονδίνο θα συνεχίσει να καταβάλει κανονικά χρήματα στον κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Η μελλοντικές σχέσεις Λονδίνου – Βρυξελλών
Την επόμενη ημέρα του Brexit, την 1η Φεβρουαρίου ξεκίνησε και επισήμως η διαδικασία των διαπραγματεύσεων που θα καθορίσουν τις μελλοντικές οικονομικές και εμπορικές σχέσεις ανάμεσα σε Βρυξέλλες και Λονδίνο. Η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον έχει θέσει μια φιλόδοξη και ενδεχομένως μη βιώσιμη προθεσμία μέχρι τα τέλη του 2020 κατά την διάρκεια της οποίας θα πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία, διαφορετικά το Λονδίνο θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ένα απευκταίο σενάριο όπου θα πρέπει να καταφύγει στους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Κανόνες που θα διέπουν de facto τις σχέσεις των δύο πλευρών και οι οποίο θα μπορούσαν βλάψουν σημαντικά το εμπόριο ανάμεσα σε Ηνωμένο Βασίλειο και Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον η χώρα του θα επιδιώξει μια ειδική συμφωνία στο πλαίσιο ΕΕ -Καναδά. Ωστόσο η εν λόγω συμφωνία χρειάστηκε σχεδόν μια ολόκληρη δεκαετία για να ολοκληρωθεί, ενώ η μεταβατική περίοδος του Λονδίνου ολοκληρώνεται σε έντεκα μόλις μήνες.
Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λέο Βαρανκάρ προειδοποίησε το Λονδίνο ότι η ΕΕ θα είναι η «ισχυρότερη πλευρά» στις εμπορικές συνομιλίες μετά το Brexit, ενώ επιμέρους λεπτομέρειες, όπως η πρόσβαση των Δανών και Ολλανδών αλιέων στα ύδατα της Μεγάλης Βρετανίας μπορούν να καθυστερήσουν τις διαπραγματεύσεις.
Εκτός όμως από τα βασικό ζήτημα του εμπορίου Λονδίνο και Βρυξέλλες θα πρέπει εντός μόλις 11 μηνών να καταλήξουν σε επιμέρους συμφωνίες για μία σειρά ζητημάτων, όπως η συλλογή και ανταλλαγή πληροφοριών για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, τη συνεργασία σε ζητήματα εσωτερικής ασφαλείας και δικαστικής συνεργασίας.
Το Λονδίνο μπορεί βάσει της συμφωνίας αποχώρησης να ζητήσει από τις Βρυξέλλες μια παράταση της μεταβατικής περιόδου για ένα ή δύο έτη, αλλά θα πρέπει να έχει αποστείλει επίσημο αίτημα μέχρι την 1η Ιουλίου.
Τουρισμός, σπουδές και διαμονής των Ευρωπαίων πολιτών στο Ηνωμένο Βασίλειο
Μέχρι το τέλος του 2020 οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ταξιδεύουν, εργάζονται ή διαμένουν ή σπουδάζουν στην βρετανική επικράτεια δεν πρόκειται να επηρεαστούν σε κανέναν βαθμό. Όσοι εξ αυτών επιθυμούν να συνεχίσουν να διαμένουν στη χώρα μετά το τέλος του 2020 θα πρέπει να ζητήσουν τη βρετανική ιθαγένεια.
Την ίδια χρονική περίοδο οι ευρωπαϊκές άδεις οδήγησης η ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης καθώς και τα ευρωπαϊκά διαβατήρια ζώων όπιου αναγράφονται τα εμβόλια και ο ειδικός αριθμός που φέρει ενσωματωμένο κάθε ζώο συντροφιάς, θα εξακολουθούν να ισχύουν.
Μέχρι το τέλος του έτους όλοι οι πολίτες των 27 άλλων κρατών – μελών της ΕΕ θα μπορούν να απολαμβάνουν το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας σε βρετανικό έδαφος, όπως και οι Βρετανοί πολίτες θα απολαμβάνουν το ίδιο δικαίωμα σε ευρωπαϊκό έδαφος.