Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε χθες Τετάρτη ότι η κυβέρνησή του θα προχωρήσει στην αμφιλεγόμενη κίνηση να ενεργοποιήσει τη διαδικασία στα Ηνωμένα Έθνη για την επαναφορά σε ισχύ πρακτικά όλων των διεθνών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν.
«Σήμερα, ζήτησα από τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο να ειδοποιήσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι οι ΗΠΑ έχουν σκοπό να επανεπιβληθούν πρακτικά όλες οι κυρώσεις των Ηνωμένων Εθνών σε βάρος του Ιράν οι οποίες είχαν ανασταλεί μέχρι τώρα», είπε ο αμερικανός πρόεδρος, αναφερόμενος σ’ έναν μηχανισμό γνωστό ως ρήτρα επανεπιβολής (snapback clause) που συμπεριλαμβανόταν στη συμφωνία του 2015 για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Ισλαμικής Δημοκρατίας, σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων της Τεχεράνης.
Τα περισσότερα από τα υπόλοιπα κράτη μέλη του ΣΑ αμφισβητούν ωστόσο το κατά πόσον η Ουάσινγκτον έχει τη δυνατότητα να ενεργοποιήσει αυτή τη ρήτρα της συμφωνίας, επισήμως του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης (ΚΟΣΔ), αφού ο Τραμπ απέσυρε το 2018 τη χώρα του από αυτήν, σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε μολαταύτα ότι ο ΥΠΕΞ Πομπέο θα μεταβεί στη Νέα Υόρκη σήμερα Πέμπτη 20ή Αυγούστου και αύριο Παρασκευή 21η Αυγούστου για να ενημερώσει το ΣΑ για την πρόθεση των ΗΠΑ να επανέλθουν σε ισχύ οι διεθνείς κυρώσεις σε βάρος του Ιράν.
Το πρακτορείο ειδήσεων Reuters μετέδωσε προχθές Τρίτη πως ο Πομπέο πιθανόν θα μετέβαινε στη Νέα Υόρκη σήμερα για τον σκοπό αυτό και θα επιδίωκε να συναντηθεί ιδιαιτέρως με τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, επικαλούμενο διπλωματικές πηγές κι έναν αξιωματούχο προσκείμενο στον διεθνή οργανισμό.
Πομπέο: Η ΕΕ έχει… παντρευτεί την “παλαβή” συμφωνία με το Ιράν
Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η Ουάσινγκτον θα καταφέρει να επιτύχει την επανεπιβολήπρακτικά όλων των διεθνών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, πράγμα που πρόκειται να ζητήσει σήμερα και αύριο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ενώ παράλληλα καταφέρθηκε με σφοδρότητα εναντίον κυβερνήσεων ευρωπαϊκών χωρών διότι δεν τάσσονται στο πλευρό αυτής του Ρεπουμπλικάνου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες «αρνούνται να κάνουν το θαρραλέο πράγμα», έκρινε ο Πομπέο χθες Τετάρτη, κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο Fox News. «Έχουμε τους ίδιους στόχους, απλά έχουν παντρευτεί αυτή την παλαβή συμφωνία», πρόσθεσε, αναφερόμενος στη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Τεχεράνης, επισήμως το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ).
«Θα επαναφέρουμε αυτές τις κυρώσεις του ΟΗΕ σε ισχύ και ο κόσμος θα γίνει ασφαλέστερος», διαβεβαίωσε ο Πομπέο, μία ημέρα προτού μεταβεί στη Νέα Υόρκη για να ειδοποιήσει το ΣΑ για την πρόθεση των ΗΠΑ να ενεργοποιήσουν τη λεγόμενη ρήτρα επανεπιβολής (snapback clause) των κυρώσεων σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Σκοπεύει να συναντηθεί σήμερα ιδιαιτέρως με τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιοποίησαν νωρίτερα οι υπηρεσίες του Πομπέο, «τριάντα ημέρες μετά την ειδοποίηση του υπουργού (Εξωτερικών) Πομπέο, ένα φάσμα κυρώσεων του ΟΗΕ θα επανεπιβληθεί, συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης το Ιράν να αναστείλει όλες τις δραστηριότητες που συνδέονται με τον εμπλουτισμό (ουρανίου)».
Ακόμη, πάντα σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η κίνηση αυτή θα σημάνει πως «θα παραταθεί το εμπάργκο όπλων που επιβάλλεται για 13 χρόνια στο Ιράν».
Ο Πομπέο διεμήνυσε στη Ρωσία και την Κίνα να μην αψηφήσουν την επανεπιβολή των κυρώσεων στο Ιράν, που δήλωσε πεπεισμένος ότι θα εφαρμοστεί, στο πλαίσιο της εκστρατείας «μέγιστης πίεσης» στην Τεχεράνη από την Ουάσινγκτον.
Διπλωμάτες σημειώνουν ότι η προσπάθεια της Ουάσινγκτον να επαναφέρει τις κυρώσεις σε ισχύ θα είναι μπλεγμένη. Η Ρωσία, η Κίνα και άλλα κράτη αμφισβητούν ανοικτά τη νομιμότητα της κίνησης, αφού οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον, από το 2018, συμβαλλόμενο μέρος στο ΚΟΣΔ, συμφωνία που ο Τραμπ έχει αποκαλέσει τη «χειρότερη που κλείστηκε ποτέ».
Το πιθανότερο είναι η Μόσχα, το Πεκίνο και άλλες χώρες απλούστατα να αγνοήσουντην αμερικανική πρωτοβουλία και να μην επαναφέρουν σε ισχύ τις κυρώσεις, εξηγούν διπλωματικές πηγές.
Ερωτηθείς εάν στην περίπτωση αυτή οι ΗΠΑ θα επιβάλλουν κυρώσεις στη Ρωσία, στην Κίνα και όποιον άλλον δεν επιβάλλει εκ νέου τις κυρώσεις, ο Πομπέο απάντησε στο Fox News «οπωσδήποτε».
«Το κάνουμε ήδη αυτό, όταν βλέπουμε οποιαδήποτε χώρα να παραβιάζει (…) τις ισχύουσες αμερικανικές κυρώσεις, τη φέρνουμε προ των ευθυνών της. Θα κάνουμε το ίδιο και για τις ευρύτερες κυρώσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας», είπε.
Οι ΗΠΑ είχαν καταστήσει σαφές πως θα προχωρούσαν στην κίνηση όταν ηττήθηκαν στην προσπάθειά τους (την Παρασκευή) προκειμένου το ΣΑ να παρατείνει το εμπάργκο όπλων σε βάρος του Ιράν, η ισχύς του οποίου εκπνέει τον Οκτώβριο.
Ο Πομπέο χαρακτήρισε ατυχή την απόφαση των ευρωπαϊκών κρατών μελών του ΣΑ να απόσχουν στην ψηφοφορία για το εμπάργκο όπλων στο Ιράν, διατεινόμενος πως με την ενέργεια αυτή «έκαναν λιγότερο ασφαλείς τους Ευρωπαίους».
«Έχουν παντρευτεί αυτή την παλαβή συμφωνία (…) προσπαθούν να γραπωθούν σε δαύτη», επέμεινε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Αφού ο Πομπέο επιδώσει την ειδοποίηση στο ΣΑ με την οποία θα καταγγέλλει παραβιάσεις της συμφωνίας από το Ιράν και θα ζητεί επαναφορά των κυρώσεων σε ισχύ, το σώμα έχει στη διάθεσή του 30 ημέρες για να αποφασίσει την παράταση της απαλλαγής της Τεχεράνης από τις κυρώσεις, σε διαφορετική περίπτωση τα μέτρα θα πρέπει να επανεπιβληθούν αυτόματα, τουλάχιστον κατά την αμερικανική ερμηνεία της διαδικασίας. Και εάν καταρτιστεί οποιοδήποτε σχέδιο απόφασης με αυτόν τον σκοπό, οι ΗΠΑ θα ασκήσουν βέτο, έχει ήδη διαμηνύσει η Ουάσινγκτον.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ