Η τελευταία αναμέτρηση για τον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον Δημοκρατικό αντίπαλό του στις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου Τζο Μπάιντεν το βράδυ της Πέμπτης στο πολυαναμενόμενο δεύτερο και τελευταίο τηλεοπτικό τους ντιμπέιτ στο Νάσβιλ (Τενεσί).
Οι δύο υποψήφιοι — κόκκινη γραβάτα ο Τραμπ, μπλε γραβάτα ο Μπάιντεν — χαιρετήθηκαν με μια μικρή χειρονομία όταν ανέβηκαν στο πλατό, τηρώντας απόσταση. Ο Τραμπ δεν φόραγε μάσκα.
Για κορωνοϊό
Ο κ. Μπάιντεν επέκρινε με σφοδρότητα τον κ. Τραμπ για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την πανδημία του κορωνοϊού, ο οποίος κατ’ αυτόν πρακτικά του στερεί το δικαίωμα να διεκδικεί το ανώτατο αξίωμα στη χώρα.
«Κάποιος που είναι υπεύθυνος για τόσους νεκρούς δεν μπορεί να παραμείνει πρόεδρος των ΗΠΑ», δήλωσε ο κ. Μπάιντεν, κατηγορώντας τον Ρεπουμπλικάνο ένοικο του Λευκού Οίκου πως συνεχίζει «πάντα να μην έχει σχέδιο» για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. «Θα βάλω τέλος σε αυτό», πρόσθεσε.
Πάνω από 222.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους εξαιτίας της COVID-19 στις ΗΠΑ, τη χώρα που έχει υποστεί μακράν το βαρύτερο πλήγμα στον πλανήτη από την πανδημία.
Ο Μπάιντεν προειδοποίησε πως η χώρα οδεύει σε «μαύρο χειμώνα».
Ο Τραμπ, που απάντησε πως η κυβέρνησή του δίνει «σθεναρή μάχη» με την πανδημία, απέρριψε την πρόβλεψη αυτή, λέγοντας «δεν νομίζω διόλου πώς θα έχουμε μαύρο χειμώνα ανοίγουμε τη χώρα μας». Κατηγόρησε τον Μπάιντεν ότι μιλάει έτσι γιατί έχει την πολυτέλεια να αποφεύγει να βγαίνει έξω εν μέσω της πανδημίας, ενώ αντίθετα οι Αμερικανοί πρέπει να δουλέψουν.
«Δεν μπορούμε να κλειδωθούμε σε ένα υπόγειο, όπως κάνει ο Τζο», είπε ο Τραμπ, επαναλαμβάνοντας για νιοστή φορά τη συγκεκριμένη μομφή σε βάρος του αντιπάλου του.
Τόνισε πως αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη για την αντιμετώπιση της πανδημίας από την κυβέρνησή του, όμως επέρριψε την ευθύνη για την εξάπλωση του κορωνοϊού στη χώρα του στην Κίνα.
«Αναλαμβάνω την πλήρη ευθύνη», σημείωσε ο Τραμπ σε μια από τις ανταλλαγές του με τον Μπάιντεν. Αλλά «δεν είναι δικό μου φταίξιμο που ήρθε εδώ, η Κίνα φταίει», συμπλήρωσε.
Ο αμερικανός πρόεδρος είπε πως η χώρα «μαθαίνει να ζει» με τον ιό, πράγμα στο οποίο ο Μπάιντεν αντέταξε πως ο κόσμος «μαθαίνει να πεθαίνει» από την COVID-19.
«Το πολεμάμε και πολεμάμε σκληρά (…). Το ξεπερνάμε. Φεύγει», είπε ο ένοικος του Λευκού Οίκου. «Με πρόσβαλε. Έμαθα πολλά (…). Πρέπει να ανακάμψουμε. Δεν μπορούμε να κλείσουμε τη χώρα μας», επέμεινε ο Τραμπ.
Επανέλαβε εξάλλου ότι ο ίδιος έχει «ανοσία», αναφερόμενος στο ότι αποθεραπεύτηκε αφού μολύνθηκε πρόσφατα. «Έχουμε ένα εμβόλιο που έρχεται, είναι έτοιμο, θα ανακοινωθεί τις προσεχείς εβδομάδες», είπε — αποφεύγοντας να δώσει πιο σαφές χρονοδιάγραμμα.
Οι δύο υποψήφιοι συγκρούστηκαν για το θέμα της υγειονομικής περίθαλψης, με τον Τραμπ να λέει πως κατάφερε να διαλύσει το Obamacare και ότι θα «καταρτίσει» ένα «όμορφο» νέο σύστημα αν επανεκλεγεί. Κατηγόρησε τον Μπάιντεν πως θέλει να φέρει τον «σοσιαλισμό».
Ο Μπάιντεν αντέτεινε ότι ο Τραμπ διακατέχεται από «σύγχυση» και του αποδίδει θέσεις που εκφράζει η αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών.
Ρατσισμός και μεταναστευτικό
Κατά τη διάρκεια μιας από τις σκληρές αντιπαραθέσεις τους στο δεύτερο και τελευταίο τους τηλεοπτικό ντιμπέιτ ενόψει των προεδρικών εκλογών της 3ης Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, ο υποψήφιος των Δημοκρατικών Τζο Μπάιντεν κατηγόρησε τον Ρεπουμπλικάνο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ότι «ρίχνει λάδι σε κάθε ρατσιστική φωτιά».
«Είμαι ο λιγότερο ρατσιστής από όλους τους παριστάμενους σε αυτή την αίθουσα», υποστήριξε από την πλευρά του ο Τραμπ, ερωτηθείς σχετικά με τις μαζικές φετινές κινητοποιήσεις στις ΗΠΑ εναντίον της αστυνομικής βαρβαρότητας, των φυλετικών και κοινωνικών ανισοτήτων.
Ο Μπάιντεν επανήλθε αμέσως, υποστηρίζοντας πως ο Τραμπ είναι «από τους πιο ρατσιστές προέδρους στη σύγχρονη ιστορία» των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ αντεπιτέθηκε, υποδεικνύοντας πως ο Μπάιντεν έχει ψηφίσει στη μακρά πολιτική του καριέρα νόμους που οδήγησαν στο να αυξηθούν εκθετικά οι φυλακίσεις μαύρων Αμερικανών.
Ο Μπάιντεν παραδέχθηκε ότι έκανε «λάθος» τασσόμενος υπέρ αυτών των νόμων στο παρελθόν και δεσμεύθηκε ότι θα λάβει μέτρα ώστε να μη φυλακίζονται άνθρωποι για μη βίαια ποινικά αδικήματα που συνδέονται με τη χρήση ναρκωτικών αλλά να δίνεται έμφαση στην αναμόρφωση και την κοινωνική επανένταξη.
Εξάλλου, ο υποψήφιος των Δημοκρατικών κατηγόρησε τον πρόεδρο Τραμπ ότι άσκησε και συνεχίζει να ασκεί «εγκληματική» πολιτική έναντι των παιδιών που εισέρχονται παράτυπα στην επικράτεια.
Αμερικανική οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατήγγειλε αυτή την εβδομάδα ότι οι γονείς περίπου 545 παιδιών οικογενειών μεταναστών που χωρίστηκαν στα σύνορα αφού τα πέρασαν παράτυπα είναι αδύνατο να βρεθούν.
«Τα παιδιά αυτά έμειναν μόνα», «δεν έχουν πουθενά να πάνε», «είναι εγκληματικό», στηλίτευσε ο πρώην αντιπρόεδρος.
Εξήγγειλε ότι εάν εκλεγεί, θα ανοίξει τον δρόμο ώστε οι εκατομμύρια παράτυποι μετανάστες που ζουν στις ΗΠΑ να έχουν σαφή οδικό χάρτη μπροστά τους για την απόκτηση άδειας παραμονής ή της αμερικανικής υπηκοότητας μέσα στις πρώτες εκατό ημέρες της προεδρίας του. Δεσμεύθηκε ταυτόχρονα ότι θα λάβει μέτρα «αμέσως» για την προστασία των παιδιών που μπήκαν παράτυπα στη χώρα, που συχνά αποκαλούνται Dreamers, «ονειροπόλοι».
Ο Τραμπ ανταπέδωσε τα πυρά του Μπάιντεν, λέγοντας ότι εκείνος «έφτιαχνε κλουβιά» για να εγκλείονται οι παράτυποι μετανάστες τα οκτώ χρόνια που ήταν ο αντιπρόεδρος του Μπράκ Ομπάμα.
Μόσχα και Τεχεράνη
Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών για τον Λευκό Οίκο Τζο Μπάιντεν διεμήνυσε ότι η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν θα κληθούν να δώσουν λογαριασμό για τις προσπάθειές τους να επηρεάσουν το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών.
«Οποιαδήποτε χώρα ανακατεύεται στις εκλογές μας θα πληρώσει το τίμημα εάν εκλεγώ, διότι πλήττει την εθνική μας κυριαρχία», τόνισε ο Μπάιντεν, ο οποίος αναφέρθηκε ονομαστικά στη Ρωσία, στην Κίνα και στο Ιράν.
Επιτέθηκε στον Τραμπ, λέγοντας ότι αντιμετωπίζει υπερβολικά ήπια την ανάμιξη της Μόσχας στις αμερικανικές εκλογές. «Δεν καταλαβαίνω γιατί αυτός ο πρόεδρος είναι απρόθυμος να τα βάλει με τον Πούτιν», είπε.
Ο Τραμπ απέρριψε τις κατηγορίες του Μπάιντεν, αντέτεινε ότι η κυβέρνησή του πούλησε όπλα στην Ουκρανία για να τα χρησιμοποιήσει εναντίον δυνάμεων που υποστηρίζονται από τη Ρωσία, ότι οι χώρες-μέλη του NATO δαπανούν πλέον πολύ υψηλότερα ποσά απ’ ό,τι όταν αναλάμβανε την εξουσία για την άμυνά τους, ενώ υπενθύμισε ότι η χερσόνησος της Κριμαίας προσαρτήθηκε στη Ρωσία επί των ημερών της προηγούμενης κυβέρνησης, αντιπρόεδρος της οποίας ήταν ο σημερινός αντίπαλός του στις προεδρικές εκλογές, που πρόκειται να διεξαχθούν σε δώδεκα ημέρες.
Το σκάνδαλο με τον Χάντερ Μπαίντεν
Στο debate αναφέρθηκε και το ζήτημα του γιού του Τζο Μπάιντεν, Χάντερ. Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, που χαρακτηρίζει τον Τζο Μπάιντεν «διεφθαρμένο», καταγγέλλει συχνά τελευταία πως ο Χάντερ Μπάιντεν έβγαλε χρήματα εκμεταλλευόμενος το οικογενειακό επώνυμο. Απαίτησε ο πρώην αντιπρόεδρος «να εξηγηθεί».
Ο Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι ο γιος του Χάντερ δεν έκανε τίποτε παράνομο στην επιχειρηματική δραστηριότητά του στην Ουκρανία ή στην Κίνα. «Ποτέ στη ζωή μου δεν έλαβα ούτε ένα σεντ από το εξωτερικό», αντέτεινε ο Μπάιντεν, λέγοντας πως οι κατηγορίες του ενοίκου του Λευκού Οίκου «δεν έχουν καμία βάση» και ο γιος του δεν έβγαλε λεφτά στην Κίνα, όπως είπε ο Τραμπ.
Με άλλους κανόνες το debate
Σημειώνεται πως το ντιμπέιτ αυτό θεωρήθηκε ως η τελευταία ευκαιρία για τον Τραμπ και τον Μπάιντεν να πείσουν τους αναποφάσιστους, την ώρα που 47 εκατ. Αμερικάνοι έχουν ήδη ψηφίσει, επιστολικά ή εκ των προτέρων, σύμφωνα με το US Eleψtions Project.
Η επιτροπή που οργανώνει τις προεδρικές τηλεμαχίες άλλαξε τους κανόνες ενόψει της τελευταίας φετινής εκπομπής. Η θεαματικότερη αλλαγή: στο μικρόφωνο κάθε υποψηφίου θα γίνεται σίγαση για δύο λεπτά, ώστε ο αντίπαλός του να μπορεί να απαντά χωρίς να διακόπτεται στις ερωτήσεις της συντονίστριας. Τα υπόλοιπα από τα 15 λεπτά κάθε ενότητας θα μπορεί να γίνει διάλογος.
Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος αντέδρασε σε αυτήν και σε άλλες αλλαγές των κανόνων καταγγέλλοντας «μεγάλη αδικία».
Οι οργανωτές ήλπιζαν -και κατάφεραν μάλλον- ότι με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθεί το χάος που προκάλεσε κυρίως ο Τραμπ, κάνοντας δεκάδες διακοπές, που σημάδεψαν το πρώτο ντιμπέιτ τον περασμένο μήνα, μαζί με την ένταση και τις βαριές προσβολές που ανταλλάχθηκαν.
Το δεύτερο ντιμπέιτ των υποψηφίων για την προεδρία θα διεξαγόταν κανονικά την περασμένη εβδομάδα, όμως ακυρώθηκε αφού ο Τραμπ αρνήθηκε να συμμετάσχει καθώς αποφασίστηκε να γίνει ψηφιακά, επειδή ο πρόεδρος είχε μολυνθεί από τον κορωνοϊό.
Ο Τραμπ υποβλήθηκε σε τεστ μερικές ώρες πριν από την τηλεοπτική εκπομπή και το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό, διαβεβαίωσε τους δημοσιογράφους που ταξίδευαν στο Νάσβιλ με το προεδρικό αεροσκάφος ο γενικός γραμματέας της προεδρίας Μαρκ Μέντοους.