Οι βιομηχανικοί γίγαντες της Ευρώπης ανησυχούν εδώ και μήνες ότι οι ελλείψεις φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα θα παραλύσουν την παραγωγή. Αλλά ακόμη και αν είχαν όλα τα απαραίτητα καύσιμα για τη λειτουργία τους, οι εταιρείες ανακαλύπτουν ότι δεν μπορούν να το αντέξουν οικονομικά, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg.
“Το θέμα δεν είναι τα λουκέτα. Είναι η τιμολόγηση, είναι το κόστος”, δήλωσε ο Christian Levin, διευθύνων σύμβουλος της Traton SE, μονάδας κατασκευής φορτηγών της Volkswagen.
Η Ευρώπη πληρώνει επτά φορές περισσότερο για το φυσικό αέριο από ό,τι οι ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας μια δραματική διάβρωση της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας της ηπείρου που απειλεί να προκαλέσει μόνιμη ζημιά στην οικονομία της.
Με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να εντείνει τις πολεμικές του προσπάθειες στην Ουκρανία με την ανακοίωση μερικής επιστράτευσης, δεν υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι οι ροές φυσικού αερίου, καθώς και οι σημαντικά χαμηλότερες τιμές θα αποκατασταθούν στην Ευρώπη στο εγγύς μέλλον.
Τα σημάδια ενός οικονομικού μετασχηματισμού είναι ήδη σε εξέλιξη: Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, είδε το εμπορικό πλεόνασμά της να μειώνεται, καθώς η αύξηση του κόστους της εισαγόμενης ενέργειας αντισταθμίζει τις υψηλής αξίας εξαγωγές αυτοκινήτων και μηχανημάτων. Την ίδια ώρα οι εταιρείες χημικών προϊόντων άρχισαν να μεταφέρουν την παραγωγή τους εκτός της χώρας. Τον περασμένο μήνα, οι γερμανικές τιμές παραγωγού σημείωσαν άλμα ρεκόρ 46%.
Η κατασκευάστρια εταιρεία πλαστικών Covestro δεν θα προβεί σε επενδύσεις ανάπτυξης στην Ευρώπη εάν η κρίση συνεχιστεί και αντ’ αυτού θα στραφεί προς την Ασία, όπου ο διευθύνων σύμβουλος Markus Steilemann δήλωσε ότι η εταιρεία μπορεί να εξασφαλίσει ενέργεια σε τιμές 20 φορές φθηνότερες από ό,τι στη γερμανική και ευρωπαϊκή αγορά spot. Η Volkswagen, η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης, προειδοποίησε την Πέμπτη ότι θα μπορούσε να μεταφέρει την παραγωγή της εκτός Γερμανίας και ανατολικής Ευρώπης, εάν οι τιμές της ενέργειας δεν μειωθούν.
Παράλληλα, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς θα ταξιδέψει με μια ομάδα ηγετών επιχειρήσεων στη Μέση Ανατολή αυτό το Σαββατοκύριακο, καθώς προσπαθεί να κλείσει συμφωνίες για υγροποιημένο φυσικό αέριο με τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ για να αντισταθμίσει τις περικοπές της Ρωσίας.
Όμως οι διαπραγματεύσεις ήταν δύσκολες, με τους προμηθευτές φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου του Κατάρ, να παίζουν σκληρό παιχνίδι όσον αφορά την τιμή και τη διάρκεια των πιθανών συμφωνιών, δήλωσαν Γερμανοί αξιωματούχοι. Οι συζητήσεις με προμηθευτές στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική έχουν αποδειχθεί εξίσου περίπλοκες, υπογραμμίζοντας τον δύσκολο αγώνα που αντιμετωπίζει ο Σολτς για να εξασφαλίσει προμήθειες σε τιμές που θα διατηρήσουν την οικονομική βάση της Γερμανίας ανταγωνιστική.
Η Covestro αναμένει ότι τα συνολικά της έξοδα για τα καύσιμα θα ξεπεράσει τα 2,2 δισ. ευρώ το 2022, σχεδόν τέσσερις φορές το κόστος της το 2020, το έτος πριν η Ρωσία αρχίσει να περιορίζει τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
“Στο σημερινό επίπεδο τιμών, η ενεργοβόρα γερμανική βιομηχανία δεν είναι πλέον ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο”, δήλωσε εκπρόσωπος της εταιρείας. “Για έναν αριθμό χημικών προϊόντων, οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ ή την Κίνα είναι ήδη φθηνότερες από την τοπική παραγωγή τους”.
Όπου είναι δυνατόν, κατασκευαστές όπως η Volkswagen και η BMW μετακινούνται από το φυσικό αέριο στο πετρέλαιο ή τον άνθρακα για να διατηρήσουν τις εγκαταστάσεις σε λειτουργία.
Για ορισμένες όμως ενεργοβόρες βιομηχανίες -όπως τα μέταλλα, το χαρτί και τα κεραμικά- η διατήρηση της παραγωγής έχει καταστεί ανέφικτη, ωθώντας έναν αυξανόμενο αριθμό εταιρειών να κλείσουν, να μεταφέρουν την παραγωγή τους στο εξωτερικό ή, όπως ο χημικός γίγαντας BASF, να εισάγουν βασικά υλικά όπως η αμμωνία από ανταγωνιστές.
Η Mercedes-Benz AG αύξησε την παραγωγή βασικών εξαρτημάτων αυτοκινήτων για να τα αποθηκεύσει σε περίπτωση που χρειαστεί να κλείσει γερμανικά εργοστάσια.
“Αυτές οι επιβαρύνσεις προκαλούν μόνιμη ζημιά στον βιομηχανικό πυρήνα της οικονομίας μας”, δήλωσε ο Christian Seyfert, διευθύνων σύμβουλος της VIK, μιας ομάδας που εκπροσωπεί τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις. “Συμβουλεύουμε επειγόντως τους πολιτικούς να αναλάβουν αποφασιστική δράση, ώστε η Γερμανία και η Ευρώπη ως επιχειρηματικός τόπος να μην μείνουν εντελώς πίσω διεθνώς”.
Οι κυβερνήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, όπου η βιομηχανική παραγωγή αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τέταρτο της οικονομίας, λαμβάνουν έκτακτες δράσεις για να στηρίξουν τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και να αμβλύνουν τις επιπτώσεις της κρίσης.
Το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ένα σχέδιο ύψους περίπου 40 δισ. λιρών (44,8 δισ. δολαρίων), το οποίο θα περιορίσει τις τιμές χονδρικής πώλησης ενέργειας στα συμβόλαια φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για τις επιχειρήσεις για έξι μήνες.
Η Γερμανία, λόγω της μεγάλης εξάρτησής της από το ρωσικό φυσικό αέριο, έχει πληγεί περισσότερο από την ενεργειακή έλλειψη από πολλούς γείτονές της. Αλλά και η υπόλοιπη ήπειρος βρίσκεται υπό παρόμοια πίεση. Στη Γαλλία, η υαλουργία Duralex, που βρίσκεται κοντά στην Ορλεάνη, δήλωσε ότι θέτει μηχανήματά της σε αναμονή για 5 μήνες, παρόλο που το βιβλίο παραγγελιών της εταιρείας είναι γεμάτο και οι πωλήσεις αυξάνονται.
“Η συνέχιση της παραγωγής με τις τρέχουσες τιμές θα ήταν μια οικονομική εκτροπή”, δήλωσε ο Jose-Luis Llacuna, πρόεδρος της Duralex, η οποία εξάγει σε 110 χώρες.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κάλεσε την Πέμπτη τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να μην υπογράψουν νέα συμβόλαια ενέργειας σε “τρελές τιμές”, λέγοντας ότι οι κυβερνήσεις βρίσκονται σε διαδικασία επαναδιαπραγμάτευσης του κόστους του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας.
Το διακύβευμα είναι ίσως το υψηλότερο στη Γερμανία, όπου η βιομηχανική παραγωγή αποτελεί περίπου το 30% της οικονομίας και απασχολεί περίπου 1,15 εκατ. άτομα.
Τα ενεργοβόρα εργοστάσια σε όλη τη χώρα προμηθεύουν τα πάντα, από εξαρτήματα κιβωτίων ταχυτήτων για αυτοκίνητα μέχρι χημικά για φάρμακα και καθημερινά πλαστικά. Η Covestro, η οποία παράγει οικοδομικά υλικά, καθώς και υλικά για την αυτοκινητοβιομηχανία, δήλωσε ότι η ζήτηση αρχίζει να καταρρέει.
“Χάνουμε σιγά σιγά τους πελάτες μας”, δήλωσε ο Steilemann. “Έχουμε αυξημένο αριθμό πτωχεύσεων, αυξημένο αριθμό λουκέτων και πολύ συγκρατημένες αγορές”.
Η Γερμανία δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι θα κρατικοποιήσει την Uniper, τον μεγαλύτερο εισαγωγέα φυσικού αερίου της χώρας, με μια κεφαλαιακή “ένεση” ύψους 8 δισ. ευρώ, και η χώρα είναι έτοιμη να επιβάλει εισφορά φυσικού αερίου την 1η Οκτωβρίου, η οποία κατανέμει τον πόνο από την άνοδο των χονδρικών τιμών ενέργειας στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις έχουν αποδοκιμάσει αυτό το σχέδιο.
“Οι εταιρείες μας δεν μπορούν πλέον να αντεπεξέλθουν σε περαιτέρω επιβαρύνσεις”, δήλωσε ο Wolfgang Grosse Entrup, πρόεδρος της VCI, μιας οργάνωσης που εκπροσωπεί εταιρείες όπως η BASF και η Evonik Industries AG, βασικούς προμηθευτές του γερμανικού κλάδου της αυτοκινητοβιομηχανίας. “Η κατάσταση γίνεται όλο και πιο δραστική”.