Η Επιτροπή πρότεινε σήμερα τη σύσταση ενός ειδικού δικαστηρίου που θα δικάσει τα εγκλήματα πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς και τρόπους για να κάνει τη Ρωσία να πληρώσει για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας νέας δομής για τη διαχείριση των παγωμένων και ακινητοποιημένων δημοσίων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας, την επένδυσή τους και τη χρήση των εσόδων για την Ουκρανία.
Παράλληλα, η Επιτροπή τονίζει ότι ενώ συνεχίζει να υποστηρίζει το έργο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη διεθνή κοινότητα για τη σύσταση ενός ad hoc διεθνούς δικαστηρίου ή ενός εξειδικευμένου “υβριδικού” δικαστηρίου για τη διερεύνηση και τη δίωξη του επιθετικού εγκλήματος της Ρωσίας.
Υπενθυμίζεται ότι η Ουκρανία καθώς και 14 κράτη μέλη έχουν ήδη ξεκινήσει έρευνες για διεθνή εγκλήματα που διέπραξε η Ρωσία. Οι έρευνες αυτές υποστηρίζονται από την Eurojust μέσω κοινών ερευνητικών ομάδων. Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι μέρη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) και η ΕΕ υποστηρίζει πλήρως το ΔΠΔ στις έρευνές του για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Ωστόσο, η Ρωσία δεν αποδέχεται τη δικαιοδοσία του ΔΠΔ. Αυτό σημαίνει ότι, όπως έχουν τα πράγματα, το αδίκημα της επίθεσης, που είναι έγκλημα που διαπράττεται από την ανώτατη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, δεν μπορεί να διωχθεί από το ΔΠΔ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή προτείνει εναλλακτικές επιλογές για να διασφαλίσει την απονομή της δικαιοσύνης.
Η Επιτροπή προτείνει ένα ειδικό ανεξάρτητο διεθνές δικαστήριο που βασίζεται σε πολυμερή συνθήκη ή τη σύσταση ενός εξειδικευμένου δικαστηρίου, ενσωματωμένου σε ένα εθνικό σύστημα δικαιοσύνης με διεθνείς δικαστές — ένα υβριδικό δικαστήριο. Και για τις δύο επιλογές, η ισχυρή υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών θα ήταν απαραίτητη, τονίζει η Επιτροπή.
Η Επιτροπή τονίζει επίσης, ότι “η Ρωσία και οι ολιγάρχες της πρέπει να αποζημιώσουν την Ουκρανία για τη ζημιά και την καταστροφή που προκαλείται”.
Υπενθυμίζεται ότι τον Μάρτιο του 2022, η Επιτροπή δημιούργησε την Task Force “Freeze and Seize” για να εξασφαλίσει τον συντονισμό των ενεργειών των κρατών μελών σε επίπεδο ΕΕ. Με τη βοήθεια αυτής της Task Force, τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν παγώσει περιουσιακά στοιχεία ύψους 19 δισεκατομμυρίων ευρώ που ανήκουν σε Ρώσους ολιγάρχες. Επιπλέον, περίπου 300 δισεκατομμύρια ευρώ από τα αποθεματικά της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας είναι δεσμευμένα στην ΕΕ και σε άλλους εταίρους της G7. Για να αξιοποιηθούν στο έπακρο αυτά τα ποσά και να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, η Επιτροπή προτείνει, μεταξύ άλλων τα εξής:
Βραχυπρόθεσμα, τη δημιουργία μιας δομής για τη διαχείριση των παγωμένων δημόσιων κεφαλαίων της Ρωσίας, την επένδυσή τους και τη χρήση των εσόδων υπέρ της Ουκρανίας.
Μακροπρόθεσμα, μετά την άρση των κυρώσεων, τα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας θα πρέπει να επιστραφούν. Αυτό θα μπορούσε να συνδεθεί με μια ειρηνευτική συμφωνία, η οποία αποζημιώνει την Ουκρανία για τις ζημιές που υπέστη. Τα περιουσιακά στοιχεία που θα χρειαζόταν να επιστραφούν, θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν έναντι αυτής της πολεμικής αποζημίωσης.
Οι επιλογές θα παρουσιαστούν από την Επιτροπή στα κράτη μέλη για συζητήσεις και για να αποφασίσουν τα επόμενα βήματα.