Αίσθηση έχει προκαλέσει στην Κύπρο η αποτυχία των exit polls όλων των τηλεοπτικών σταθμών να προβλέψουν με ακρίβεια το τελικό αποτέλεσμα των χθεσινών προεδρικών εκλογών.
Τα exit polls έδειχναν ότι οι εκλογές θα κρίνονταν στον πρώτο γύρο με νικητή τον Νίκο Αναστασιάδη και έδιναν χαμηλότερα ποσοστά στον Γιώργο Λιλλήκα από το 24,93%, που πήρε από την κάλπη.
Ο Αθηναίος πολιτικός αναλυτής και συνεργάτης του ΡΙΚ Γιάννης Μαυρής διευκρίνισε ότι είναι άλλο πράγμα τα exit polls και άλλο οι κανονικές προεκλογικές δημοσκοπήσεις.
Χθες, τα exit polls, παραδέχθηκε, «αστόχησαν, αλλά οι προεκλογικές δημοσκοπήσεις δεν μπορούν να θεωρηθούν αποτυχημένες». Όλες προέβλεπαν, είπε, εκλογές δύο γύρων και παράσταση νίκης υπέρ του Νίκου Αναστασιάδη. Επίσης, όλες οι δημοσκοπήσεις και ιδιαίτερα του ΡΙΚ, υποστήριξε ο Γιάννης Μαυρής, έδιναν σταθερά πρώτο τον Ν. Αναστασιάδη και δεύτερο τον Στ. Μαλά.
Μάλιστα, η τελευταία δημοσκόπηση του ΡΙΚ, σημείωσε, είχε δείξει τον Νίκο Αναστασιάδη στο 45,8%, τον Σταύρο Μαλά στο 27% και τον Γιώργο Λιλλήκα στο 23%.
Το ότι έπεσαν έξω όλα τα exit polls, ανέφερε ο Γιάννης Μαυρής, εξηγείται από τις κοινωνικές επιστήμες και κυρίως από την πολιτική ψυχολογία. «Υπάρχει το φαινόμενο της απόκρυψης ψήφου, δηλαδή ότι κάποιοι ψηφοφόροι ψηφίζουν Α και λένε στη δημοσκόπηση εξόδου ότι ψήφισαν Β», είπε. Χθες, πρόσθεσε, φαίνεται ότι, ενώ είχαν ψηφίσει τον Γ. Λιλλήκα, στις δημοσκοπήσεις έλεγαν ότι ψήφισαν τον Ν. Αναστασιάδη. Αυτό, σημείωσε, «έχει να κάνει με μια τάση των πολιτών και των ψηφοφόρων να θέλουν να είναι με τον νικητή». Τα ποσοστά του ΑΚΕΛ κατά βάση ήταν ορθά στα exit polls, πρόσθεσε. Η μέθοδος των exit polls, τόνισε, δεν έχει καμία δυνατότητα διόρθωσης, γι’ αυτό σε πολλές χώρες κάποιες εταιρείες σταμάτησαν να χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο.
Ο Γιάννης Μαυρής εξέφρασε την εκτίμηση ότι στην Κύπρο, με ένα μικρό εκλογικό σώμα, όπου το τελικό αποτέλεσμα δίνεται περίπου τρεις ώρες μετά το κλείσιμο των καλπών, «η σημασία του exit poll είναι πολύ περιορισμένη και προς συζήτηση, αν χρειάζεσαι τέτοιου είδους εργαλεία”.
Πρώτα συμπεράσματα Στην ιστοσελίδα της εφημερίδας «Καθημερινή» Κύπρου ειδικός συνεργάτης της σημειώνει ότι από τη χθεσινή αποτυχία των exit polls προκύπτουν τα παρακάτω συμπεράσματα: – Ένας των κύριων λόγων της αποτυχίας των exit polls είναι το μεγάλο δείγμα που επέλεξαν να υιοθετήσουν, ειδικά το ΡΙΚ και το ΣΙΓΜΑ, που στην ουσία αναγκάζει τον ερευνητή -ιδιαίτερα αν είναι άπειρος- να ερωτά όποιον είναι πρόθυμος να απαντήσει, αντί να τηρεί τη σωστή μεθοδολογία της τυχαίας επιλογής ατόμων.
Μεθοδολογία που συνήθως και ανάλογα με το μέγεθος του εκλογικού κέντρου πρέπει να έχει μια σταθερή κίνηση, π.χ. να ερωτάται ένας εκλογέας κάθε 4-5 άτομα που έχουν ψηφίσει ή ένας εκλογέας κάθε εφτά άτομα αν το κέντρο είναι μεγάλο. Στόχος είναι η ορθά κατανεμημένη διασπορά.
– Ένα δεύτερο ζήτημα που δημιούργησε πρόβλημα στα exit polls είναι ότι εντόπιζαν υπεραντιπροσώπευση του ΔΗΣΥ και κατά συνέπεια του Νίκου Αναστασιάδη.
– Ένα τρίτο ζήτημα ήταν η κρυφή ψήφος από ΔΗΚΟ και ΑΚΕΛ προς τον Γ. Λιλλήκα. Τα δύο τελευταία ζητήματα, θα έπρεπε να προκαλέσουν προβληματισμό στους δημοσκόπους και να γίνει η ανάλογη στάθμιση λαμβάνοντας υπόψη και άλλα παρεμφερή κριτήρια και δεδομένα.
Ένα τελευταίο ζήτημα είναι η λανθασμένη εκτίμηση του ποσοστού της αποχής, το οποίο υποεκτιμήθηκε σε πολλές δημοσκοπήσεις που το υπολόγιζαν χαμηλότερο, ενώ υπερεκτιμήθηκε στα exit polls.