Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις εδώ και περίπου δύο εβδομάδες στην Αίγυπτο είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσουν την διακοπή της στενής συνεργασίας των αμερικανικών και των αιγυπτιακών αντιτρομοκρατικών υπηρεσιών, όπως ισχύει επί προεδρίας Μουμπάρακ.
Σύμφωνα με ειδικούς και αξιωματούχους, οι Αιγύπτιοι κατάσκοποι στήριζαν τους Αμερικανούς ομολόγους τους στην καταδίωξη και τον εντοπισμό ισλαμιστών μαχητών και μελών της Αλ Κάιντα ακόμα και πριν τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.
Για τον Μάικλ Ντες, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο πανεπιστήμιο Νοτρ Νταμ, της Ιντιάνα, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία: “διακυβεύονται πολλά” την ώρα που το μέλλον του καθεστώτος Μουμπάρακ είναι αμφίβολο. “Οι Αιγύπτιοι μας έχουν βοηθήσει πολύ στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας που κήρυξε ο Τζορτζ Μπους μετά την 11η Σεπτεμβρίου”, επισημαίνει.
Η Ουάσινγκτον είχε πάρει το πράσινο φως από το Κάιρο για να χρησιμοποιεί τον εναέριο χώρο της Αιγύπτου και οι Αιγύπτιοι δεν έφεραν αντιρρήσεις όταν οι Αμερικανοί τους παρέδιδαν για ανάκριση ύποπτους τρομοκρατίας. Όμως αυτή η στενή σχέση μπορεί να τελειώσει αν οι διαδηλωτές καταφέρουν να αναγκάσουν τον Μουμπάρακ να παραιτηθεί. “Η ερώτηση που τίθεται είναι: θα είναι τόσο συνεργάσιμη μια άλλη κυβέρνηση;” αναρωτιέται ο καθηγητής Ντες και απαντά: “πολύ πιθανόν όχι”.
Αν οι νέοι ηγέτες πρέπει να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους ενώπιον του αιγυπτιακού λαού είναι πολύ πιθανόν να είναι λιγότερο πρόθυμοι να στηρίξουν τους Αμερικανούς. Μέχρι τώρα, εξηγεί ο Ντες, οι αιγυπτιακές μυστικές υπηρεσίες ήταν έτοιμες να “κάνουν όλη τη βρώμικη δουλειά που εμείς δεν θέλαμε να κάνουμε. Αυτό θα είναι πολύ λιγότερο προφανές σε ένα άλλο καθεστώς, μετά τον Μουμπάρακ”.
Οι Αμερικανοί φοβούνται επίσης και την επανάληψη ενός “τουρκικού σεναρίου”, σύμφωνα με το οποίο η Αίγυπτος θα παραμείνει σύμμαχος των ΗΠΑ, αλλά δεν θα ακολουθεί τυφλά την Ουάσινγκτον, χωρίς να το εξετάζει διπλά. Το 2003 η κυβέρνηση Μπους δέχτηκε πλήγμα όταν το τουρκικό κοινοβούλιο αρνήθηκε να επιτρέψει στον αμερικανικό στρατό να χρησιμοποιήσει το τουρκικό έδαφος για τις επιχειρήσεις στο βόρειο Ιράκ.
“Στο βαθμό που μια χώρα της περιοχής εκδημοκρατίζεται, μπορεί οι αποφάσεις που παίρνουν οι ψηφοφόροι να προωθούν την δημοκρατία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αναγκαστικά θα είναι προς το συμφέρον της ασφάλειας των ΗΠΑ”, τονίζει ο Ρικ Νέλσον από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών.
Ο ίδιος πάντως επισημαίνει πως δεν είναι απαραίτητο να αποτελέσουν παρελθόν οι στενές σχέσεις ανάμεσα στους Αιγύπτιους και τους Αμερικανούς, μέλη των μυστικών υπηρεσιών, επειδή θα αλλάξει η ηγεσία. “Υπάρχει εδώ και χρόνια ένα δίκτυο φίλων των ΗΠΑ (στην Αίγυπτο) που θα διατηρηθεί ανεξάρτητα κυβερνήσεων”, εξηγεί ο Νέλσον.
Επιπλέον, υποστηρίζει ο Μάικλ Ο’Χάνλον από το Ινστιτούτο Μπρούκινγκς, ακόμα και χωρίς τον Χόσνι Μουμπάρακ, όποια κυβέρνηση έρθει μπορεί να διακρίνει τα πλεονεκτήματα του να διατηρήσει στενές σχέσεις με την Ουάσινγκτον. ΗΠΑ και Αίγυπτος “έχουν κοινό συμφέρον να εξαλείψουν οντότητες όπως η Αλ Κάιντα και γενικότερα τους ισλαμιστές, όμως εξυπακούεται ότι η ηγεσία της Αιγύπτου θα είναι μετριοπαθής”, κατέληξε ο ίδιος.