Από τον κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο Κωνσταντίνο Ξένο!
Μια από τις μεγαλύτερες αγορές που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια, είναι αυτή των διαφόρων σκευασμάτων που διατείνονται ότι μπορούν να συνεισφέρουν ουσιαστικά (έως και μαγικά…) στο αδυνάτισμα. Ένα πραγματικό εμπόριο χαπιών με ουσίες ενεργές, ανενεργές, έως και επικίνδυνες….
Στην προσπάθεια για μια αξιόλογη ταξινόμηση όλων αυτών των ουσιών θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν τρεις μεγάλες κατηγορίες :
Μια που περικλείει όλα εκείνα τα σκευάσματα τα οποία πιθανόν να έχουν κάποια συνεισφορά στην εγρήγορση του μεταβολισμού και στην απώλεια λιπώδους ιστού, αλλά υπό προϋποθέσεις
Μια με ουσίες που αστόχως χαρακτηρίζονται ως «λιποδιαλύτες»
Και τέλος εκείνη η κατηγορία ουσιών που κατέχουν σωρεία δυσμενέστατων παρενεργειών για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Στην 1η κατηγορία, πρωταγωνιστούν ουσίες όπως το αμινοξύ τυροσίνη, το ασβέστιο, η καφεΐνη, η καψαϊκίνη και η επιγαλλοκατεχίνη.
Η συνδυαστική δράση αυτών των ουσιών, έτσι όπως τεκμηριώνεται από αξιόπιστες μελέτες μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του βασικού μεταβολισμού από 2% έως 4,6%, ποσοστά που θεωρούνται ικανοποιητικά.
Αυτό που αξίζει να τονισθεί είναι πως στις μελέτες χρησιμοποιούνται μίγματα των πιο πάνω ουσιών σε μεγάλες δόσεις και όχι σε ποσά που τις συναντάμε στις πλούσιες διατροφικές τους πηγές.
Έτσι λοιπόν το να ισχυριστεί κάποιος πως καταναλώνοντας σόγια που αποτελεί εξαιρετική πηγή τυροσίνης, πίνοντας ένα φλιτζάνι πράσινο τσάι, πλούσια πηγή επιγαλλοκατεχίνης, τρώγοντας γιαούρτι που εμπεριέχει ασβέστιο, πίνοντας καφέ και άρα καφεΐνη ή «πυροδοτώντας» τον οργανισμό του με κόκκινη πιπεριά, θαυμάσια πηγή καψαϊκίνης, θα δει κάποιο αποτέλεσμα στο σωματικό του λίπος, είναι μάλλον άτοπο και άστοχο
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως αξιόπιστα συμπληρώματα διατροφής που εμπεριέχουν ανάλογους συνδυασμούς και προτείνονται μόνο από ειδικούς, δεν μπορούν επικουρικά (το τονίζουμε επικουρικά) να συνεισφέρουν στην απώλεια βάρους, πάντα παράλληλα με μια ισορροπημένη διατροφή και αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Στην κατηγορία αυτή θα μπορούσαμε να εντάξουμε και ένα λιπαρό οξύ το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ, γνωστό στους κύκλους των γυμναστηρίων και όχι μόνο ως CLA (Conjugated Linoleic Acid). Πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι το CLA μπορεί να μειώσει τα επίπεδα λιπώδους ιστού και ταυτόχρονα να αυξήσει τα επίπεδα άλιπης σωματικής μάζας. Η συγκεκριμένη ανακάλυψη αποτέλεσε πρόκληση για τον Dr. Michael Pariza, που χορήγησε CLA σε 80 παχύσαρκα άτομα για έξι μήνες και διαπίστωσε σημαντική απώλεια λιπώδους ιστού, σχεδόν ανάλογη με αυτή που παρατηρήθηκε σε πειραματόζωα. Αν και το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ δεν αποτελεί απαραίτητο λιπαρό οξύ για τον άνθρωπο, οι επιβεβαιωμένες επιδράσεις του το καθιστούν αρωγό στην προσπάθεια απώλειας βάρους, πάντα υπό προϋποθέσεις.
«Λιποδιαλύτες» και Φύκια για μεταξωτές κορδέλες….
Στην 2η κατηγορία ουσιών, αυτών που στερούνται πραγματικής δράσης ως αρωγοί της απώλειας λίπους, αλλά παράλληλα δεν εμφανίζουν παρενέργειες, συναντάμε ουσίες όπως η καρνιτίνη και η λεκιθίνη.
Η Καρνιτίνη ανακαλύφθηκε το 1905 όταν απομονώθηκε από μυϊκό ιστό μοσχαριού και δεν ανήκει στα αμινοξέα, όπως λανθασμένα ισχυρίζονται κάποιοι. Η ουσία αυτή, που συμμετέχει στη παραγωγή ενέργειας από λιπαρά οξέα, έχει χρησιμοποιηθεί με ιδιαίτερη επιτυχία σε καταστάσεις μυοκαρδιοπάθειας και καρδιακής ανεπάρκειας και σήμερα βρίσκεται στο στόχαστρο πολλών ερευνών που αφορούν στην υγεία της καρδιάς.
Έγκριτες όμως μελέτες που να ανάγουν την καρνιτίνη σε δραστική ουσία για αδυνάτισμα δεν υπάρχουν…
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την λεκιθίνη. Παρόλο που είναι μια ουσία με θετική επίδραση στο λιπιδαιμικό μας προφίλ, δεν τεκμηριώνεται επιστημονικά η οποιαδήποτε συνεισφορά της στην απώλεια λίπους…
Επικίνδυνα σκευάσματα
Στην τελευταία κατηγορία όλων αυτών των ουσιών που βρίσκονται αυτό τον καιρό στην επικαιρότητα, συναντάμε ουσίες που έγραψαν «ιστορία», με εκατοντάδες θύματα παγκοσμίως.. Μια εξ αυτών που δυστυχώς ακόμα και σήμερα, αν κάποιος επιμείνει μπορεί να βρει κάτω από τον πάγκο ενός καταστήματος με συμπληρώματα για αθλητές, σε κάποιο γυμναστήριο ή μέσω διαδικτύου, είναι η εφεδρίνη.
Την εφεδρίνη την χρησιμοποιούν παράνομα εδώ και χρόνια αθλητές υψηλού επιπέδου ,για να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι επικίνδυνη η χρήση περισσότερων από 24 mgr την ημέρα για χρονικό διάστημα μιας εβδομάδας. Δυστυχώς όμως, οι περισσότερες οδηγίες των σκευασμάτων εφεδρίνης προτείνουν ακόμη και 109 mgr εφεδρίνης σε μια μόνο δόση ,ενώ οι επιστήμονες συστήνουν να απαγορευτεί η κυκλοφορία χαπιών που έχουν πάνω από 8 mgr της ουσίας αυτής .
