Οι Τροφικές αλλεργίες μπορεί να εκδηλωθούν σαν άσθμα, έκζεμα, δερματίτιδα, ημικρανίες, εξανθήματα ή να προκαλέσουν διάφορα συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι, μυϊκοί πόνοι, πόνοι αρθρώσεων, τυμπανισμός, πρήξιμο, διάρροια, δυσκοιλιότητα, κατάθλιψη, διαταραχές διάθεσης και υπερκινητικότητα.
Τι είναι οι Αλλεργίες;
Η αλλεργία είναι μια αντίδραση υπερευαισθησίας του ανοσοποιητικού μας συστήματος σε κάποιο χημικό συστατικό τροφής ή κάποιας περιβαλλοντικής ουσίας. Μια κλασσική αλλεργία είναι η σχεδόν άμεση ανταπόκριση στην επαφή με το αλλεργιογόνο που μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως άσθμα, έκζεμα και ημικρανία.
Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να αντιμετωπίζουν Τροφικές δυσανεξίες οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν δυσπεψία ή άλλα συστημικά προβλήματα. Για παράδειγμα η δυσανεξία στην λακτόζη (σάκχαρο του γάλακτος) συμβαίνει όταν ο οργανισμός δεν έχει το κατάλληλο ένζυμο που διασπά την λακτόζη. Οι Τροφικές αλλεργίες και δυσανεξίες μπορεί να οδηγήσουν σε φλεγμονώδη κατάσταση η οποία μπορεί να συμβάλλει σε προβλήματα του καρδιαγγειακού, αρθρίτιδα και εκφυλισμό του νευρικού συστήματος.
Αιτίες Τροφικών αλλεργιών:
* Απογαλακτισμός πολύ νωρίς
* Έντονη επιθυμία για κάποιο φαγητό
* Οικογενειακό ιστορικό τροφικών αλλεργιών
* Έλλειψη θηλασμού στην βρεφική ηλικία
* Υψηλή έκθεση σε χημικά
* Υψηλή κατανάλωση γαλακτοκομικών
* Υψηλή κατανάλωση τροφίμων με στάρι
* Έντονο στρες
* Μολύνσεις
* Χαμηλή κατανάλωση απαραίτητων λιπαρών οξέων
* Διατροφή φτωχή σε θρεπτικά
* Προβλήματα πέψης
* Διατροφή με μικρή ποικιλία φαγητών
Οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών
Η πιθανότητα ένα παιδί να αναπτύξει κλασσική αλλεργία είναι:
5-15% εάν κανένας από τους γονείς δεν έχει αλλεργίες
20-40% εάν ο ένας γονέας έχει κλασσική αλλεργία
40-60% εάν κι οι δυο γονείς έχουν κλασσική αλλεργία
50-70% εάν κι οι δυο γονείς έχουν την ίδια αλλεργία.
Περίπου το 2% των ενήλικων ευρωπαίων έχουν κλασσική αλλεργία. Ευτυχώς πολλά παιδιά σταματάνε να έχουν αλλεργική αντίδραση μετά την ηλικία των τριών ετών στο αυγό, στην σόγια και στο γάλα αγελάδας. Ωστόσο επειδή η πιθανότητα εκδήλωσης αλλεργιών παραμένει καθ’ όλη την διάρκεια ζωής στα άτομα με ευαισθησία μπορεί να ενεργοποιηθεί η αλλεργική αντίδραση σε περιόδους έντονου στρες. Αλλεργική αντίδραση στην γύρη για παράδειγμα τείνει να διαρκεί σε όλη την διάρκεια της ζωής μας.
Άτομα με κλασσική αλλεργία φαίνεται να έχουν χαμηλή παραγωγή σε στομαχικά υγρά. Τα φυσιολογικά επίπεδα των στομαχικών υγρών είναι απαραίτητα για την πέψη των πρωτεϊνών. Αν η πέψη στο στομάχι είναι ανεπαρκής τότε μεγαλύτερα κομμάτια άπεπτων τροφών περνούν στο λεπτό έντερο και στην συνέχεια μπορεί να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση.
Αυτά τα άτομα μπορεί επίσης να μην καταφέρνουν να επωφεληθούν από τις ευεργετικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες των απαραίτητων λιπαρών οξέων ακόμη κι αν αυτά παρέχονται διατροφικά.
Στρες και Μολύνσεις
Μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν δείκτες κλασσικής αλλεργίας σε συγκεκριμένα τρόφιμα αλλά δεν είχαν ποτέ τυπικά συμπτώματα αλλεργίας. Κάποιοι άλλοι μπορεί να παρουσιάσουν τέτοια συμπτώματα κατά την διάρκεια ή μετά από μια μόλυνση ή ένα στρεσσογόνο περιστατικό. Αυτές οι παρατηρήσεις υποδηλώνουν ότι οι αλλεργικές αντιδράσεις εξαρτώνται με κάποιο τρόπο από την κατάσταση του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Μη ισορροπημένη διατροφή
Έρευνες έδειξαν ότι τα περιστατικά εκδήλωσης αλλεργίας στο αγελαδινό γάλα ήταν αυξημένα σε άτομα που πήραν τέτοιο γάλα από την γέννησή τους. Ο θηλασμός φαίνεται να προσφέρει κάποιου είδους προστασία. Η ένταξη αλλεργιογόνων τροφών όπως το αγελαδινό γάλα και στάρι από νωρίς στην διατροφή των παιδιών φαίνεται να αυξάνουν το ρίσκο. Εάν ένας ή και οι δυο γονείς υποφέρουν από κλασική αλλεργία ο θηλασμός θα πρέπει να είναι προτεραιότητα.
Πολλές δίαιτες είναι χαμηλής ποικιλίας τροφών και επαναλαμβανόμενες. Ακόμη και άτομα που επιδιώκουν μια υγιεινή διατροφή πέφτουν στην παγίδα π.χ νιφάδες ολικής άλεσης με αποβουτυρωμένο γάλα για πρωινό, σάντουιτς με τυρί με χαμηλά λιπαρά για δείπνο, πίτσα ή ζυμαρικά για βραδινό. Σε αυτά τα γεύματα όπως θα διαπιστώσατε ίσως κυριαρχούν το στάρι (δημητριακά, ζυμαρικά) στην ομάδα των υδατανθράκων και το γάλα (γάλα, τυρί) στην ομάδα των πρωτεϊνών. Το στάρι και το γάλα συμβαίνει να είναι όμως από τα ισχυρότερα αλλεργιογόνα τρόφιμα. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι ανθεκτικοί στα προβληματικά τρόφιμα εφόσον τα εναλλάσσουν κάθε 4-7 ημέρες στο διαιτολόγιό τους.
Αποφυγή συγκεκριμένων τροφών και ‘πρόκληση’
Είναι πιθανόν να προκληθούν ανεπιθύμητες αντιδράσεις λόγω της αποτοξίνωσης που συμβαίνει από την αποφυγή ενός τροφίμου που καταναλώνουμε συστηματικά και το που οποίο μπορεί να προκαλεί αλλεργία ή δυσανεξία. Τέτοια τρόφιμα μπορεί να είναι και τα σταρένια, τα γαλακτοκομικά και τα εσπεριδοειδή φρούτα. Εάν ο ειδικός επιστήμονας ορθής διατροφής σας συνέστησε να αποφεύγετε τέτοιες τροφές, είναι σημαντικό να τις αντικαταστήσετε με αυτές που θα σας συστήσει προκειμένου να εξασφαλιστούν τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός μας.
Ένας πρακτικός, ανέξοδος και βιωματικός τρόπος για να ελέγξετε τυχόν ελαφρές τροφικές αλλεργίες ή δυσανεξίες είναι αποφεύγοντας μια τροφή κάθε φορά τις ύποπτες για ένα διάστημα τουλάχιστον 14 ημερών, ακολουθώντας επανένταξη της τροφής. Έπειτα ‘προκαλέστε’ τον εαυτό σας ακολουθώντας τις οδηγίες:
Ελέγξτε και μετρήστε τον παλμό σας ανάπαυσης πέντε λεπτά πριν καταναλώστε την τροφή που αποφεύγετε.
Καταναλώστε μέτρια μερίδα από το φαγητό που αποφεύγετε π.χ 2-3 φέτες ψωμιού.
Ελέγξτε και μετρήστε τον παλμό σας σε 10′, 30′, 60′ λεπτά μετά την κατανάλωση της τροφής.
Εντοπίστε τυχόν συμπτώματα τις επόμενες τρεις μέρες. Στα συμπτώματα μπορεί να συγκαταλέγονται πονοκέφαλοι, πόνοι αρθρώσεων, πόνοι μυών, εκνευρισμός, κατάθλιψη και πεπτικές ενοχλήσεις.
Αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει ένα σίγουρο διαγνωστικό τεστ. Ωστόσο εάν νοιώσετε καλύτερα διακόπτοντας μια τροφή μπορεί να είναι σημαντική ένδειξη. Για να αυξήσετε την αξιοπιστία αυτού του τεστ είναι πολύ σημαντικό να το διακόψετε για τουλάχιστον 14 ημέρες. ΟΙ ύποπτες τροφές εξετάζονται όπως αναφέρθηκε μια κάθε φορά και επανεντάσσεται στην διατροφή ξεκινώντας μετά την 14η μέρα. Αποφύγετε να επανεντάξετε μόνιμα την τροφή πριν επισκεφτείτε τον ειδικό επιστήμονα διατροφής όπου θα σας βοηθήσει να εκτιμήσετε την κατάσταση, θα σας δώσει νέες συστάσεις και θα σας ενημερώσει σχετικά με αξιόπιστα εργαστηριακά τεστ δυσανεξίας ή αλλεργίας όπως τύπου IgG, IgA, IgE.
Αντωνία Ι Μουτάφη
