Όλες οι παρεμβάσεις σε φάρμακα, διορισμούς διοικητών, επίορκους, φαρμακεία
Η φαρμακευτική πολιτική, η διοίκηση του ΕΣΥ και η απελευθέρωση των φαρμακείων, αποτελούν τους τρεις βασικούς άξονες μέσω από τους οποίους δρομολογείται η αναμόρφωση του χώρου της Υγείας, σύμφωνα με όσα έχουν συμφωνηθεί από την ελληνική κυβέρνηση και τους θεσμούς.
Σε ό,τι αφορά τους Έλληνες πολίτες, το νέο μνημόνιο δεν επιφυλάσσει «επώδυνες» οικονομικές αλλαγές, καθώς προβλέπεται κατακόρυφη πτώση στις τιμές όλων των φαρμάκων που έχουν απολέσει την πατέντα τους και συνεπώς των γενοσήμων.
Επίσης, η οριακή μείωση του ΦΠΑ στα φάρμακα στο 6% από το 6,5% πρόκειται να αποτυπωθούν στο επόμενο Δελτίο Τιμών των φαρμάκων, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου.
Θα συνεχίσουν όμως οι πολίτες να επιβαρύνονται με το εισιτήριο των 5 ευρώ κατά την επίσκεψή τους στα νοσοκομεία, καθώς η συμφωνία περιλαμβάνει και «επαναφορά» του εισιτηρίου που κατήργησε η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας τον περασμένο Απρίλιο.
Ωστόσο, το νέο μνημόνιο δρομολογεί ανακατατάξεις στο χώρο της φαρμακοβιομηχανίας και των φαρμακείων. Η νέα τιμολογιακή πολιτική των φαρμάκων φέρνει οριζόντιες μειώσεις στις τιμές των γενοσήμων και εκτός πατέντας φαρμάκων έως και 50%, ενώ απελευθερώνει το καθεστώς ιδιοκτησίας των φαρμακείων επιτρέποντας την ίδρυση φαρμακείου και από μη φαρμακοποιούς.
Αλλαγές σηματοδοτεί η υπογραφή του μνημονίου και στον χώρο των δημόσιων νοσοκομείων, τόσο σε ό,τι αφορά τους διοικητές όσο και τους επίορκους εργαζόμενους. Στο πλαίσιο της συμφωνηθείσας αποπολιτικοποίησης της δημόσιας διοίκησης, αίρεται η πρόσφατη διάταξη του υπουργού Υγείας Παναγιώτη Κουρουμπλή, που αφορά στην αντικατάσταση των νυν διοικητών νοσοκομείων με πρόσωπα επιλογής του. Σε ό,τι αφορά το προσωπικό, μπαίνει «στοπ» στις επαναπροσλήψεις στο ΕΣΥ όλων όσοι έχουν κατηγορηθεί και καταδικαστεί για δωροδοκία –φαινόμενο συχνό στους κόλπους των γιατρών του ΕΣΥ.
Τα επτά σημεία παρέμβασης του μνημονίου στο πεδίο της Υγείας
Συνταγογράφηση με δραστική ουσία
Με τη συμφωνία έχει κλειδώσει η επιστροφή στη συνταγογράφηση φαρμάκων αποκλειστικά με δραστική ουσία, με ρητή αναφορά μάλιστα στην κατάργηση κάθε εξαίρεσης που επιτρέπει συνταγογράφηση φαρμάκου με εμπορική ονομασία. Η λέξη «εξαίρεση» εμπεριέχει τις δύο ευνοϊκές για τους φαρμακοβιομήχανους εγκυκλίους που υπέγραψε τον περασμένο Απρίλιο ο κ. Κουρουμπλής με τις οποίες δίνεται το πράσινο φως στους γιατρούς να προτείνουν εμπορική ονομασία φαρμάκου είτε για χρόνιες θεραπείες, είτε για γενόσημα, που αποτελούν το βασικό προϊόν της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας. Πάντως, ο υπουργός Υγείας συνεχίζει να υπεραμύνεται των εγκυκλίων αυτών υποστηρίζοντας ότι το μοντέλο που υιοθετήθηκε τα τελευταία χρόνια με την αναγραφή μόνο δραστικής ουσίας δεν άλλαξε το ποσοστό χρήσης γενοσήμων στην ελληνική αγορά και ως εκ τούτου πρέπει να αλλάξει.
Αποσιωπάται ωστόσο από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας κάθε αναφορά στο σύστημα συνταγογράφησης που είναι απολύτως ιατροκεντρικό με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη σχέση ιατρών και εταιριών όπως και κάθε άλλη αναφορά σε τιμολογιακά κίνητρα και καλές πρακτικές για τη συνταγογράφηση γενοσήμων, που πρέπει να δοθούν σε γιατρούς, φαρμακοποιούς και ασθενείς, κατ’ αναλογία με όσα εφαρμόζονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Μειώσεις τιμών σε γενόσημα και φάρμακα εκτός πατέντας
Στη συμφωνία ορίζεται ότι αναδρομικά, από την 1η Iουλίου 2015, πρέπει να μειωθεί η τιμή όλων των φαρμάκων που έχουν χάσει την πατέντα τους (εκτός πατέντας ή off patent) κατά 50% και των γενόσημων φαρμάκων κατά 32,5% από την τιμή πατέντας. Επίσης, θα αρθούν οι «προστατευτικές» ρυθμίσεις για την τιμολόγηση των φαρμάκων τα οποία έχασαν την πατέντα τους και των γενόσημων που κυκλοφόρησαν πριν από το 2012, γεγονός που επίσης θα οδηγήσει σε μείωση των τιμών τους. Πρόκειται κυρίως για φάρμακα αντιυπερτασικά, διαβητικά, αντικαταθλιπτικά, για τη χοληστερόλη κα. Οι αλλαγές που δρομολογούνται με το νέο μνημόνιο στην τιμολογιακή πολιτική των φαρμάκων θα αποτυπωθούν στο νέο δελτίο τιμών που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του Σεπτεμβρίου.
Μείωση των τιμών των διαγνωστικών εξετάσεων
Βάσει της συμφωνίας πρέπει να μειωθούν οι τιμές των διαγνωστικών εξετάσεων, προαπαιτούμενο για τον εξορθολογισμό της σχετικής δαπάνης, ένα θέμα που έχει απασχολήσει επανειλημμένα το υπουργείο Υγείας, τον ΕΟΠΥΥ και τον ιατρικό κόσμο. Ο ΕΟΠΥΥ πρόσφατα δημοσιοποίησε στοιχεία της διαβούλευσης που έκανε με τους εκπροσώπους των κλινικοεργαστηριακών γιατρών στο πλαίσιο ανακοστολόγησης των 694 εξετάσεων που αποζημιώνει και με την οποία στοχεύει σε ετήσια εξοικονόμηση 50 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ, οι αποκλίσεις των τιμών της αγοράς και των τιμών αποζημίωσης του Οργανισμού ήταν σημαντικές. Π.χ. τα εργαστήρια φασόν της αγοράς τιμολογούν την εξέταση για ελεύθερη θυροξίνη (FT4) με 2,50 ευρώ ενώ η τιμή αποζημίωσης ΕΟΠΥΥ είναι 12 ευρώ, δηλαδή κατά 4,8 φορές υψηλότερα. Οι εξετάσεις για τρανσαμινάσες αίματος τιμολογούνται με 0,70 ευρώ κατά μέσο όρο, ενώ η τιμή αποζημίωσης είναι 3,49 ευρώ, δηλαδή κατά 5 φορές υψηλότερα. Στη Σουηδία και τη Γερμανία η τιμή αποζημίωσης της γενικής εξέτασης αίματος είναι 1,48 και 1,10 ευρώ αντίστοιχα με μία διαφορά της τάξης του 150% από την τιμή αποζημίωσης που έχει καθορίσει ο ΕΟΠΥΥ. Η περιστολή του κόστους των εξετάσεων δεν βρίσκει σύμφωνους τους γιατρούς ούτε και τους ιδιώτες των διαγνωστικών κέντρων οι οποίοι υποστηρίζουν ότι θα απειληθεί η βιωσιμότητα του κλάδου.
Διοικητές διορισμένοι από ανεξάρτητη Αρχή
Η συμφωνία περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής Διοίκησης με την εφαρμογή προγράμματος υπό την αιγίδα της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής «για την ενίσχυση των ικανοτήτων και την αποπολιτικοποίηση της ελληνικής Διοίκησης». Για τον χώρο της Υγείας αυτό σημαίνει ότι ανοίγει και πάλι ο τρόπος αξιολόγησης και επιλογής των επικεφαλής των δημόσιων νοσοκομείων, λίγες μόλις εβδομάδες μετά την τροπολογία που πέρασε ο υπουργός Υγείας, κ. Κουρουμπλής για την απομάκρυνση, αζημίως και αναιτιολογήτως, των τωρινών διοικητών και αναπληρωτών του EΣY. Με την ίδια τροπολογία ο υπουργός Υγείας επεφύλαξε για τον εαυτό του τη δυνατότητα να επιλέξει τους νέους διοικητές και αναπληρωτές του EΣY, χωρίς άλλα κριτήρια. Οι θεσμοί ζήτησαν από το Υπουργείο Υγείας, κατά τη συνάντησή τους την προπερασμένη εβδομάδα, να ανασταλεί η επίμαχη διάταξη. Μετά την εξέλιξη αυτή, παγώνουν οι σχεδιασμοί του Υπουργείου Υγείας για αντικατάσταση των διοικητών του ΕΣΥ -προς το παρόν θα αντικατασταθούν μόνο διοικητές που έχουν ήδη υποβάλει τις παραιτήσεις τους και η θητεία των υπολοίπων θα συνεχιστεί κανονικά μέχρι το τέλος του 2016, οπότε και θα αξιολογηθούν.
Επαναφορά του εισιτηρίου των 5 ευρώ στα δημόσια νοσοκομεία
Η επιστροφή του περίφημου «μνημονιακού» εισιτηρίου στο ΕΣΥ των 5 ευρώ φαίνεται οριστική κι αμετάκλητη, καθώς εντάσσεται στις μονομερείς ενέργειες της κυβέρνησης οι οποίες πλέον πρέπει να ακυρωθούν. Το μέτρο του πεντάευρου για την επίσκεψη στα τακτικά και τα επείγοντα ιατρεία του ΕΣΥ που κατέβαλλαν όλοι οι πολίτες τα τελευταία τέσσερα χρόνια είχε επικριθεί πολύ από τον ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο «γέμιζε» με ζεστό χρήμα τα ταμεία των δημόσιων νοσοκομείων και τους επέτρεπε να καλύπτουν τρέχουσες και επείγουσες ανάγκες τους.
Ο στόχος της συγκέντρωσης τουλάχιστον 60 εκατ. ευρώ τον χρόνο που είχε τεθεί από την τρόικα αποδείχθηκε πάντως δυσθεώρητος. Στην πράξη τα έσοδα από το 5ευρω ουδέποτε ξεπέρασαν τα 20 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ενώ το 2014 «έκλεισε» με ακόμη χαμηλότερες εισπράξεις. Σε πολλά νοσοκομεία δε ουδέποτε εισπράχθηκε και το τρέχον έτος, ακόμη και πριν την κατάργησή του, είχε ουσιαστικά καταστεί ανενεργό. Πηγές του υπουργείου Υγείας υποστηρίζουν ότι οι δανειστές δεν επιμένουν στο συγκεκριμένο μέτρο, εφόσον βρεθούν ισοδύναμά του.
Ενεργό το «έκτακτο» φορoλογικό μέτρο claw back
Σε ό,τι αφορά τον ιδιωτικό τομέα Υγείας η συμφωνία προβλέπει τη διατήρηση του φορολογικού μέτρου του clawback (πρόκειται για την αυτόματη επιστροφή του ποσού της υπέρβασης της δαπάνης είτε για νοσήλια είτε για διαγνωστικές εξετάσεις) στις ιδιωτικές κλινικές, διαγνωστικά κέντρα αλλά και στις φαρμακευτικές εταιρίες και το 2016, ενώ ορίζει ρητά την αναγκαιότητα της είσπραξης των ποσών για το 2014 και για το τρέχον έτος. Το 2013 οι ιδιωτικές κλινικές υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν 235 εκατ. ευρώ ενώ σε ανάλογο ύψος εκτιμάται ότι θα κυμανθεί και το εφετινό claw back. Η κατάργηση του claw back ήταν μία από τις προεκλογικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ για σταδιακή κατάργηση του μέτρου – που σημειωτέον είχε τεθεί σε εφαρμογή ως έκτακτο φορολογικό μέτρο- είχε μιλήσει ο υπουργός Υγείας πρόσφατα, μόλις τον περασμένο Μάιο.
Απελευθέρωση ιδιοκτησίας των φαρμακείων
Στο κείμενο της συμφωνίας και στο πλαίσιο της ενεργοποίησης της «εργαλειοθήκης» του ΟΟΣΑ αναφέρεται η αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των φαρμακείων στη χώρα μας σε πρώτη φάση και σε επόμενη η απελευθέρωση των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (MHΣYΦA). Η αναφορά στο καθεστώς ιδιοκτησίας των φαρμακείων έγινε ενώ οι φαρμακοποιοί «μάχονταν» για να διατηρήσουν τα ΜΗΣΥΦΑ στα φαρμακεία τους και να μην διατεθούν και στα σούπερ μάρκετ.
Σύμφωνα με το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς φαρμακείο θα μπορεί να ανοίγει οποιοσδήποτε και όχι μόνο ο κάτοχος πτυχίου φαρμακευτικής σχολής όπως ισχύει σήμερα. Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ), σύμφωνα με τον οποίο στη χώρα υπάρχουν 11.000 φαρμακεία, θεωρεί πως το φαρμακείο αποσυνδέεται με αυτόν τον τρόπο από τον φαρμακοποιό και δηλώνει αποφασισμένος να αποτρέψει αυτή την εξέλιξη.
