Στην κούρσα για να βρεθούν αποτελεσματικές θεραπείες ενάντια στον νέο κορωνοϊό έχει εισέρθει και η κομμουνιστική Κούβα.
Μπορεί το νησί της Καραϊβικής αν υποφέρει επί έξι δεκαετίες από το εμπάργκο που επιβάλλουν σε βάρος της οι ΗΠΑ, ωστόσο ρίχνει όλο το βάρος της στη βιοτεχνολογία.
Πρόκειται για έναν τομέα τον οποίο είχε εγκαινιάσει ο ιστορικός ηγέτης Φιδέλ Κάστρο, πιστεύοντας ότι μπορεί να προσφέρει στο νησί της Επανάστασης ένα συγκριτικό πλεονέκτημα.
Προάγει την παραγωγή της ιντερφερόνης
Η Κούβα προάγει ιδιαίτερα την παραγωγή της ιντερφερόνης, ενός από δεκαετίες γνωστού αντιικού παράγοντα που ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και που το νησιωτικό έθνος ισχυρίζεται πως αποδείχθηκε επιτυχης στη θεραπεία του νέου κορονοϊού, τόσο μέσα στη χώρα, όσο και στην Κίνα. Επίσης τονίζει πως περίπου 80 χώρες ήδη έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για να αγοράσουν την ιντερφερόνη άλφα 2b (interferon alpha 2b) που παράγει.
Η κουβανική κυβέρνηση ελπίζει ότι η ιντερφερόνη και άλλες θεραπείες που αναπτύσσει θα ενισχύσουν την οικονομία της: “Έχουμε καλά προϊόντα, όπως η ιντερφερόνη άλφα 2b που εξάγουμε και τούτο μας ανοίγει προοπτικές”, δήλωσε ο υπουργός Εμπορίου Ροδρίγο Μαλμιέρκα, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ – ΜΠΕ, κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης τηλεοπτικής στρογγυλής τραπέζης.
Οι ιντερφερόνες χρησιμοποιούνται από καιρό σε διεθνές επίπεδο για τη θεραπεία του δάγκειου πυρετού, του καρκίνου και της ηπατίτιδας Β και C. Μελέτες και κατά τη διάρκεια της επιδημίας SARS το 2003 έδειξαν πως οι ιντερφερόνες μπορεί επίσης να είναι χρήσιμες και κατά των κορονοϊών.
Η Αβάνα έχει υποστηρίξει ότι στην Κίνα, όπου η πανδημία εμφανίστηκε πέρυσι, η χρήση της ιντερφερόνης συμπεριλήφθηκε στις οδηγίες θεραπείας για την COVID-19 και μία από τις ιντερφερόνες που χρησιμοποιήθηκε παράγεται από την κοινή κουβανική-κινεζική επιχείρηση Changheber.
Ο αντίλογος από τους επικριτές της και η απάντηση
Οι επικριτές της όμως κατηγορούν την Κούβα ότι προάγει μια μη αποδεδειγμένη θεραπεία για την COVID-19, αλλά επίσης κι ότι συγκαλύπτει το γεγονός πως κι άλλες χώρες παράγουν ιντερφερόνη άλφα 2b.
Οι ιντερφερόνες μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες όταν χορηγούνται με τις συνήθεις μορφές τους – ενέσιμα ή με μετάγγιση – και μερικές μπορεί να μοιάζουν με συμπτώματα COVID-19, όπως πυρετός και δυσκολία στην αναπνοή.
Η Κούβα, ωστόσο, λέει ότι έχει θεραπεύσει σχεδόν όλους τους ασθενείς της με ενέσεις ιντερφερόνης και πιστώνει στη φαρμακευτική αυτή ουσία την επιτυχία να έχει τη χαμηλότερη θνητότητα μεταξύ των 1.804 επιβεβαιωμένων κρουσμάτων COVID-19 ( 4,1% έναντι 5,9% κατά μέσον όρο στην υπόλοιπη αμερικανική ήπειρο).
Προς επίρρωσην τούτου, επισημαίνει τις δοκιμές στο νοσοκομείο Ταϊχέ στην επαρχία Χουμπέι της Κίνας–η οποία βρέθηκε στο επίκεντρο της επιδημίας–από τις οποίες συνάγεται πως οι νεότεροι τρόποι χορήγησης της ιντερφερόνης μπορεί να βοηθήσουν στον περιορισμό του ιού και ακόμη και να αποτρέψουν τη μετάδοση με λιγότερες παρενέργειες.
Κανένας από τους σχεδόν 3.000 εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης που έλαβαν σταγόνες ιντερφερόνης από τη μύτη δεν μολύνθηκε από το νέο κορωνοϊό, σύμφωνα με μια ανεπίσημη έκθεση της έρευνας, της οποίας έλαβε γνώση το Reuters. Στην έρευνα συμμετείχαν πάνω από 500 εργαζομένοι με υψηλή έκθεση σε προσβεβλημένους ασθενείς, τονίζουν οι Κινέζοι ερευνητές. Στη δοκιμή χρησιμοποιήθηκε ιντερφερόνη άλφα, αν και όχι συγκεκριμένα η κουβανικής παραγωγής, ενώ τα αποτελέσματα δεν έχουν αξιολογηθεί ακόμη από ερευνητές σε άλλες χώρες ούτε έχουν δημοσιευθεί σε αξιόπιστα ιατρικά περιοδικά.
Σε χωριστή δοκιμή στο νοσοκομείο Union στο Ουχάν της Κίνας, οι ασθενείς με COVID-19 που εισέπνευσαν ιντερφερόνη σε σκεύασμα αερολύματος είχαν ταχύτερη βελτίωση στα αναπνευστικά συμπτώματα και την απομάκρυνση του ιού από το αίμα τους από τους άλλους ασθενείς που δεν έλαβαν ιντερφερόνη, σύμφωνα με άλλη ανεπίσημη μελέτη από Κινέζους, Αυστραλούς και Καναδούς ερευνητές. Μολαταύτα απαιτούνται τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές για να επιβεβαιωθούν αυτά τα πρώτα ευρήματα και ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη παγκοσμίως δεκάδες μελέτες που αφορούν την ιντερφερόνη.
Η Κούβα όμως δεν περιμένει αυτά τα αποτελέσματα. Έχει ήδη αρχίσει να χρησιμοποιεί σταγόνες ιντερφερόνης χορηγούμενες από τη μύτη για την πρόληψη λοιμώξεων σε εργαζόμενους γιατρούς και νοσηλευτές.
Βιοτεχνολογία εποχής Φιδέλ
Η ιντερφερόνη, που στη δεκαετία του 70 και του 80, θεωρείτο μία πιθανή θαυματουργή θεραπεία κατέχει ιδιαίτερη θέση στην παραγωγή φαρμάκων στην Κούβα.
Ο Κάστρο, του οποίου η επανάσταση του 1959 έδωσε προτεραιότητα στην υγεία και την εκπαίδευση και ο οποίος συχνά έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις επιστημονικές εξελίξεις, έστειλε κουβανούς επιστήμονες στο εξωτερικό για να μελετήσουν την παραγωγή της ιντερφερόνης.
Γρήγορα ανακάλυψαν πώς μπορούν να την κατασκευάσουν στη χώρα και το φάρμακο χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία το 1981 κατά τη διάρκεια επιδημίας αιμορραγικού δάγκειου πυρετού κι ήταν εξαιτίας αυτού που ο βιοφαρμακευτικός τομέας της Κούβας άρχισε να αναπτύσσεται παρά τα εμπόδια που δημιουργεί το εμπορικό εμπάργκο των ΗΠΑ.
Πλέον ο τομέας της βιοτεχνολογίας παράγει τα περισσότερα από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην Κούβα, καθώς και περισσότερα από 300 προϊόντα για εξαγωγή σε περισσότερες από 50 χώρες, συμπεριλαμβανομένου ενός θεραπευτικού εμβολίου για τον καρκίνο του πνεύμονα που ονομάζεται CIMAvax.
Στη χώρα λειτουργούν σήμερα 21 ερευνητικά κέντρα και 32 εταιρείες που απασχολούν περίπου 20.000 άτομα υπό την αιγίδα του κρατικού οργανισμού BioCubaFarma.
Οι εξαγωγές φαρμάκων απέφεραν στα κρατικά ταμεία 442 εκατομμύρια δολάρια το 2016, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα επίσημα στοιχεία, ξεπερνώντας μάλιστα τα έσοδα από εξαγωγές ζάχαρης, ρούμι ή καπνού.
Οι υποστηρικτές της επιτυχίας της Κούβας λένε ότι το αποτέλεσμα αυτό αναιρεί τη θέση πως ο ανταγωνισμός στην ελεύθερη αγορά είναι απαραίτητος για τη φαρμακευτική και βιοτεχνολογική καινοτομία. Οι σκεπτικιστές, από την άλλη, αμφισβητούν κατά πόσον μία βιομηχανία που χρηματοδοτείται κυρίως από το κράτος είναι πράγματι κερδοφόρα και αν ουσιαστικά μπορεί να ανθίσει λόγω της οικονομικής στενότητας στην Κούβα.
Η Κούβα δεν μπόρεσε να παραγάγει αρκετά φάρμακα για να καλύψει πλήρως την εγχώρια ζήτηση τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο των μέτρων αυστηρής λιτότητας που εφαρμόζονται.
Ωστόσο, η πανδημία μπορεί να αποτελέσει μια χρυσή ευκαιρία για τον κλάδο της βιοτεχνολογίας να πλατύνει τη φήμη του και να φέρει στη χώρα σκληρό νόμισμα.
