Μελέτη του ΕΚΠΑ
Υψηλή αποτελεσματικότητα δείχνουν τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της μελέτης που διεξάγει το ΕΚΠΑ για το εμβόλιο Pfizer, καθώς τέσσερις μήνες μετά την πρώτη δόση σχεδόν όλοι οι υγιείς συμμετέχοντες παρουσίαζαν πολύ υψηλούς τίτλους προστασίας από τον κορωνοϊό.
Από την έναρξη των εμβολιασμών του ελληνικού πληθυσμού, η Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ ξεκίνησε εκτενή προοπτική μελέτη καταγραφής της ανοσολογικής απόκρισης στον εμβολιασμό έναντι του κορωνοϊού.
Συγκεκριμένα, σκοπός της προοπτικής μελέτης NCT04743388 που γίνεται στο νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» είναι η εκτίμηση της κινητικής των αντισωμάτων έναντι του RBD της πρωτεΐνης Spike (S-RBD) και των εξουδετερωτικών αντισωμάτων (NAbs) έναντι του ιού SARS-CoV-2 σε υγειονομικούς, ηλικιωμένους άνω των 80 ετών, και ασθενείς με νεοπλασματικές παθήσεις μετά τον εμβολιασμό τους με το εμβόλιο mRNA BNT162b2 (ComirnatyTM) των Pfeizer/BioNTech.
Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα έχουν δημοσιευτεί με τη μορφή 20 άρθρων σε έγκριτα διεθνή περιοδικά.
Στην πλέον πρόσφατη δημοσίευση, οι ερευνητές παρουσίασαν τα αποτελέσματα στους υγειονομικούς και εργαζόμενους του ΓΝΑ «Αλεξάνδρα» τρεις μήνες μετά τον πλήρη εμβολιασμό τους με το εμβόλιο των Pfeizer/BioNTech.
Τα δεδομένα αυτά δημοσιεύθηκαν στο έγκριτο διεθνές Eλβετικό περιοδικό Cells και τα συνοψίζουν οι καθηγητές του ΕΚΠΑ Ευάγγελος Τέρπος, Ιωάννης Τρουγκάκος και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).
Στη μελέτη μετείχαν 286 υγειονομικοί και εργαζόμενοι στο νοσοκομείο (με διάμεση ηλικία τα 48 έτη), χωρίς να έχουν γνωστή κακοήθη νόσο υπό χημειοθεραπευτική αγωγή ή νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου.
Ο προσδιορισμός των αντισωμάτων πραγματοποιήθηκε με εγκεκριμένες μεθόδους από τον FDA των ΗΠΑ: Elecsys Anti-SARS-CoV-2 S assay (Roche Diagnostics GmbH, Mannheim, Germany) για τη μέτρηση των IgG αντισωμάτων έναντι του S-RBD του ιού και cPass™ SARS-CoV-2 NAbs Detection Kit (GenScript, Piscataway, NJ, USA) για τη μέτρηση των NAbs.
Τα αντισώματα προσδιορίστηκαν τις ημέρες 1 (D1, πριν την πρώτη δόση του εμβολίου), D8, D22 (πριν τη δεύτερη δόση του εμβολίου), D36 (δύο εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση), D50 (τέσσερις εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση) και 3 μήνες μετά τη δεύτερη δόση.
Σε ό,τι αφορά τις τιμές των εξουδετερωτικών αντισωμάτων (NΑbs), αυτά παρουσίασαν σημαντική αύξηση τη D22 και έφτασαν τη μέγιστη τιμή τους μετά τη δεύτερη δόση (D36), παρουσιάζοντας έναν ρυθμό αύξησης 3% την ημέρα και φτάνοντας μια διάμεση τιμή 97,2% εξουδετέρωσης του ιού την ημέρα 36, δηλαδή δύο εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου.
Οι τιμές των NAbs παρέμειναν υψηλές την D50 (διάμεση τιμή εξουδετέρωσης ≥95%) όπως και τρεις μήνες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου (διάμεση τιμή εξουδετέρωσης 92,7%). Παρά τη μικρή πτώση των NAbs μετά τη δεύτερη εβδομάδα από τον πλήρη εμβολιασμό, που ανέρχονταν σε 0,11% την ημέρα, άνω του 95% των εμβολιασθέντων είχαν υψηλότατους τίτλους εξουδετέρωσης του ιού περίπου τέσσερις μήνες μετά την έναρξη του εμβολιασμού τους.
Η αύξηση του τίτλου των αντισωμάτων ήταν μικρότερης τάξης μεγέθους στα άτομα ηλικίας 51-70 ετών συγκριτικά με αυτά ηλικίας 20-50 ετών, σε όλες τις χρονικές στιγμές των μετρήσεων.
Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν την υψηλή αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού, καθώς τέσσερις μήνες μετά την πρώτη δόση του εμβολίου σχεδόν όλοι οι υγιείς μετέχοντες στη μελέτη είχαν πολύ υψηλούς τίτλους προστασίας από την COVID-19.
Στο ερώτημα της διάρκειας των εξουδετερωτικών αντισωμάτων μετά τον εμβολιασμό, στη μελέτη αναφέρεται ότι κρίνοντας από τα αποτελέσματα σε Έλληνες ασθενείς που νόσησαν από κορωνοϊό, με το 75% να διατηρεί τα εξουδετερωτικά αντισώματα τουλάχιστον οκτώ μήνες μετά το πρώτο σύμπτωμα, φαίνεται ότι τα αντισώματα από τον εμβολιασμό θα κρατήσουν για τουλάχιστον ένα έτος.
Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι οι εμβολιασθέντες αναπτύσσουν τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων πολύ υψηλότερους ακόμη και από όσους νόσησαν από κορωνοϊό και χρειάστηκαν νοσηλεία, ενώ ο ρυθμός πτώσης τους είναι μικρός.
Επιπρόσθετα, τα δεδομένα αυτά υποστηρίζουν ότι οι υγιείς δεν χρειάζεται να κάνουν εξετάσεις αντισωμάτων, καθώς η πιθανότητα να μην έχουν αναπτύξει υψηλούς τίτλους είναι σχεδόν μηδενική.
Η μελέτη της Θεραπευτικής Κλινικής του ΕΚΠΑ θα συνεχιστεί και για τα υπόλοιπα εμβόλια και την αποτελεσματικότητά τους μέχρι και 18 μήνες μετά τη πρώτη δόση τους.
