Ένα νέο εμβόλιο, που μπορεί να προστατεύσει τόσο πριν όσο και μετά την έκθεση στο μολυσματικό βακτήριο της φυματίωσης, ανέπτυξε μια διεθνής επιστημονική ομάδα, ένα επίτευγμα που αυξάνει κατά πολλά χρόνια την παροχή προστασίας σε σχέση με ό,τι είναι σήμερα δυνατό.
Οι ερευνητές από τη Δανία, τις Η.Π.Α., την Ισπανία και την Ιρλανδία, με επικεφαλής τον καθηγητή Πέτερ Λάβετζ Άντερσεν του Ινστιτούτου Στάτενς Σέρουμ της Κοπεγχάγης, που παρουσίασαν τη σχετική μελέτη στο ιατρικό περιοδικό «Nature Medicine», ανακοίνωσαν ότι το νέο εμβόλιο συνδυάζει πρωτεΐνες, οι οποίες πυροδοτούν μια αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, τόσο απέναντι στις ενεργές όσο και στις λανθάνουσες μορφές του μυκοβακτηρίου της νόσου (Mycobacterium tuberculosis).
Όπως είπαν οι ερευνητές, εκτός από τον αρχικό εμβολιασμό στα μικρά παιδιά, θα είναι δυνατό να χορηγηθεί μια συμπληρωματική δόση σε μεγαλύτερα παιδιά και σε νεαρούς ενήλικους, κάτι που θα τους παρέχει προστασία για πολλά χρόνια μετά.
Η φυματίωση πλήττει τους πνεύμονες, προκαλώντας συμπτώματα όπως βήχα, πόνους στο στήθος, πυρετό, ιδρώτες το βράδυ και απώλεια βάρους, ενώ μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. Είναι δυνατό να θεραπευτεί με αντιβιοτικά, αλλά παραμένει σοβαρό παγκόσμιο πρόβλημα (με πάνω από 9 εκατ. περιστατικά κάθε χρόνο), ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου η πρόσβαση σε αντιβιοτικά είναι περιορισμένη.
Μόνο σε λίγες περιπτώσεις (κάτω του 5%) τα συμπτώματα εμφανίζονται αμέσως μετά τη μόλυνση. Στα περισσότερα του 90% των περιστατικών, το βακτήριο, αφού εισβάλλει στο σώμα, αλλάζει την χημική «υπογραφή» του και παραμένει σε «ύπνωση». Συνήθως δεν βγαίνει από αυτή την λανθάνουσα κατάσταση, εκτός από ένα 10% των φορέων, στους οποίους ενεργοποιείται ξανά (συχνά έπειτα από χρόνια ή και δεκαετίες από την αρχική μόλυνση), οπότε πυροδοτεί σοβαρά συμπτώματα. Η νόσος, που είναι μολυσματική, μεταδίδεται μέσω σταγονιδίων από τους πνεύμονες των πασχόντων.
Τα υπάρχοντα εμβόλια (όπως το BCG) είναι αποτελεσματικά μόνο αν δοθούν προληπτικά πριν από την έκθεση στον παθογόνο μικροοργανισμό. Δεν εμποδίζουν την μόλυνση, αλλά καταπολεμούν τα οξέα συμπτώματα και την ενεργοποίηση του βακτηρίου. Όμως συχνά, μετά το πέρασμα του χρόνου και καθώς το εμβόλιο έχει εξασθενήσει και δεν έχει πια προστατευτική δράση, το βακτήριο μπορεί να επανεμφανιστεί «ξυπνώντας» από την λανθάνουσα κατάσταση όπου βρισκόταν.
Το νέο εμβόλιο έχει ήδη δοκιμαστεί σε ζώα (ποντίκια) και πλέον σχεδιάζονται κλινικές δοκιμές του σε ανθρώπους. Αν όντως αποδειχτεί αποτελεσματικό, θα δώσει λύση στο πρόβλημα, προλαμβάνοντας τόσο μια αρχική μόλυνση, όσο και μια εκ των υστέρων ενεργοποίηση του βακτηρίου.
