Αμερικανοί επιστήμονες έκαναν ένα ακόμα βήμα για την πολυαναμενόμενη δημιουργία ενός «καθολικού» και διαχρονικού εμβολίου, που θα προστατεύει ταυτόχρονα από πολλά διαφορετικά στελέχη του ιού της γρίπης και έτσι θα είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από τα υπάρχοντα.
Σήμερα, ένα διαφορετικό εποχικό εμβόλιο παράγεται κάθε χρόνο ανάλογα με το πώς μεταλλάσσεται ο ιός. Πάντως, αν και η νέα εξέλιξη είναι πολλά υποσχόμενη, θα περάσουν αρκετά χρόνια έως ότου γίνει πραγματικότητα ένα «σούπερ» αντιγριπικό εμβόλιο.
Οι ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νόσων των ΗΠΑ και της εταιρίας βιοτεχνολογίας Sanofi, με επικεφαλής τον Γκάρι Νέιμπελ, ανέπτυξαν μια νέα θεραπευτική προσέγγιση, συνδυάζοντας στο ίδιο εμβόλιο διάφορες πρωτεϊνες – κλειδιά του ιού της γρίπης, μαζί με μια πρωτεΐνη που υπάρχει στο αίμα, τη φεριτίνη.
Τα εργαστηριακά τεστ σε πειραματόζωα έδειξαν ότι το νέο συνθετικό εμβόλιο, που αναπτύχθηκε μέσω της τεχνολογίας της γενετικής μηχανικής, είναι πιο αποτελεσματικό από τα υπάρχοντα συμβατικά εμβόλια στο να ενεργοποιεί τις άμυνες του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η φεριτίνη δημιουργεί νανοσωματίδια μικρότερα από τον ιό και οι συνθετικές πρωτεΐνες προσκολλώνται πάνω σε αυτά τα νανοσωματίδια. Τελικά, δημιουργείται ένα νέο θεραπευτικό μόριο που ποτέ πριν δεν είχε παραχθεί και το οποίο επιφέρει αύξηση των αντιγριπικών αντισωμάτων δέκα έως τριάντα φορές περισσότερες από ό,τι τα τωρινά εμβόλια.
Τα σημερινά εμβόλια συνήθως παράγονται μέσω της καλλιέργειας του ιού σε αυγά από κότες, μια διαδικασία αργή και όχι απαλλαγμένη κινδύνων. Η νέα συνθετική μέθοδος είναι απλούστερη, ασφαλέστερη και φαίνεται να προκαλεί γρήγορη ανοσία έναντι μιας ευρείας γκάμας των ιών της γρίπης.
Καθώς τα υπάρχοντα εμβόλια γρήγορα χάνουν την αποτελεσματικότητά τους, επειδή ο ιός της γρίπης αλλάζει συνεχώς «πρόσωπα», λόγω των μεταλλάξεών του, το νέο εμβόλιο καλύπτει ακόμα και απρόβλεπτα στελέχη του ιού, διότι παράγει αντισώματα που προσκολλώνται σε εκείνα τα μέρη του ιού, τα οποία είναι κοινά σε όλα τα στελέχη.
Η καθηγήτρια του πανεπιστημίου της Οξφόρδης Σάρα Γκίλμπερτ, ειδική στα εμβόλια, χαιρέτισε την ανακάλυψη, όμως επεσήμανε πως θα περάσει αρκετός χρόνος, ώσπου το νέο εμβόλιο να δοκιμαστεί σε ανθρώπους (κάτι που αναμένεται να αρχίσει σε ένα έτος περίπου) και να χρησιμοποιηθεί κλινικά.
Επίσης, το νέο εμβόλιο μπορεί δυνητικά να καλύψει τα διάφορα στελέχη του ιού H1 της γρίπης, αλλά όχι του πιο πρόσφατου H7N9 που ενδημεί στην Κίνα.
Εξάλλου, οι ερευνητές προσπαθούν να αναπτύξουν παρόμοια εμβόλια και για άλλους ιούς, όπως τον HIV του AIDS ή του έρπητα, ενώ ελπίζουν ότι στο μέλλον η τεχνική τους θα επιτρέψει τη δημιουργία εμβολίων ακόμα και εναντίον βακτηριακών και παρασιτικών νόσων.
