Τι κάνει τόσους ανθρώπους να καταναλώνουν καθημερινά πολυβιταμίνες, ενώ δεν έχουν κάποιο πραγματικό ενόχλημα που θα δικαιολογούσε την λήψη τους;
Ο προβληματισμός δεν είναι καινούριος, πρόσφατα, όμως, αποτέλεσε, αντικείμενο μελέτης Αμερικανών ερευνητών που έθεσαν το εξής ερώτημα: «Από τι πάσχει αυτός που παίρνει βιταμίνες και ελπίζει ότι με αυτές θα γίνει καλά; Μήπως από στρες, μήπως από κατάθλιψη, μήπως του το υποβάλουν οι σχετικές διαφημίσεις στα ΜΜΕ;».
Οι συντάκτες της μελέτης, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA, επισημαίνουν κατ΄ αρχήν ότι το θέμα δεν είναι μόνο ιατρικό. Είναι και οικονομικό. Μόνο στις ΗΠΑ οι πολυβιταμίνες έχουν μία αγορά 30 δισεκατομυρίων δολλαρίων κάθε χρόνο, η οποία συνεχώς αυξάνεται. Οι αμερικανοί δηλαδή πληρώνουν κάθε χρόνο δύο φορές το χρέος της Κύπρου σε πολυβιταμίνες!
Αυτός ίσως ήταν και ο λόγος που ώθησε τον διατροφολόγο-επιδημιολόγο Regan Bailey και τους συνεργάτες του, να κάνουν τη σχετική μελέτη σε 12000 ενήλικες αμερικανούς, που διήρκεσε τρία χρόνια. Τα ευρήματά τους είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέροντα.
Σύμφωνα με την μελέτη, το 45% από αυτούς έπαιρναν πολυβιταμίνες πιστεύοντας ότι βελτιώνουν την υγεία τους, το 33% από αυτούς για να διατηρήσουν την ήδη καλή υγεία τους και οι υπόλοιποι δεν ήξεραν γιατί τις έπαιρναν.
Μόνο στο 23% από αυτούς που έπαιρναν τις πολυβιταμίνες, τους τις είχε συστήσει κάποιος γιατρός και αφορούσε την λήψη ασβεστίου για τα οστά (24%), ιχθυέλαιου για την καρδιά (12%), συμπληρώματα διατροφής (11%) και στο 18% από αυτούς ο γιατρός μάλλον τις έδινε άνευ ειδικού λόγου.
Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο ήταν ότι τα άτομα που ελάμβαναν από μόνα τους πολυβιταμίνες ήταν αυτά που είχαν και την πιο υγιεινή ζωή, δηλαδή δεν κάπνιζαν, δεν έπιναν, έτρωγαν υγιεινά και γυμναζόνταν. Και ο προβληματισμός παραμένει…Σε τι άραγε βοηθούσαν, παραπάνω, σε αυτά τα άτομα, οι πολυβιταμίνες;
Τελικά, οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι πολυβιταμίνες μάλλον δρουν σαν εικονικά φάρμακα ή όπως ονομάζονται διεθνώς placebos και σαν τέτοια έχουν μεγάλη χρησιμότητα, με τη λογική ότι αυτός που τις παίρνει βελτιώνει τουλάχιστον την ψυχολογική του διάθεση, πιστεύοντας ότι κάνει κάτι που το χρειάζεται ο οργανσιμός του, κι ας μην συμβαίνει αυτό. Ετυμολογικά η λέξη placebo είναι λατινική και αφορά την ευχαρίστηση που προκαλεί κάτι (please, satisfy) στον άνθρωπο.