Όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αποφάσισε τον Μάιο του 2021 να χρησιμοποιήσει το ελληνικό αλφάβητο για την ονομασία των «ανησυχητικών παραλλαγών» του κορωνοϊού, το έκανε για λόγους απλότητας.
Η πρώτη ήταν η Άλφα, η δεύτερη η Βήτα κ.ο.κ. Αλλά από τότε που η Όμικρον έγινε η κυρίαρχη παραλλαγή του ιού, νέα στελέχη έλαβαν ονόματα όπως BA.4, BA.5 και BA.2.75. Γιατί σε κανένα δεν έχει δοθεί ελληνικό γράμμα; Σε άρθρο του ο Economist, εξηγεί:
Ο ΠΟΥ έχει πολλαπλά συστήματα ονοματοδοσίας για διαφορετικά ακροατήρια. Το Pango, το σύστημα ονοματοδοσίας που είναι υπεύθυνο για τα αλφαριθμητικά επίθετα όπως το BA.5, προορίζεται για επιστήμονες. Ξεχωρίζει μεταξύ μιας πληθώρας αναδυόμενων παραλλαγών για να παρακολουθεί τη μετάδοση σε λεπτομερές επίπεδο.
Το κοινό, από την άλλη πλευρά, χρειάζεται πληροφορίες σχετικά με τις παραλλαγές που προκαλούν ανησυχία. Εάν ένα στέλεχος είναι ιδιαίτερα μεταδοτικό, προκαλεί σοβαρή ασθένεια ή αποφεύγει τις εξετάσεις ή τα εμβόλια, θα επισημαίνεται ως τέτοιο. Αυτό το καθιστά επιλέξιμο για ένα νέο ελληνικό γράμμα.
Οι υποπαραλλαγές που έχουν εμφανιστεί μετά την Όμικρον δεν περνούν αυτά τα κριτήρια, αν και διαφέρουν από το αρχικό στέλεχος. Οι BA.1 και BA.2, οι δύο άμεσοι απόγονοι της Όμικρον, διαφέρουν μεταξύ τους κατά 23 μεταλλάξεις. (Η Άλφα είχε 23 μεταλλάξεις σε σύγκριση με τον αρχικό ιό sars-cov-2).
Αλλά η ποσότητα των μεταλλάξεων από μόνη της δεν σημαίνει πολλά. Το πώς αυτές οι μεταλλάξεις επηρεάζουν τη δομή και τη λειτουργία του ιού είναι πολύ πιο σημαντικό.
Η BA.5, για παράδειγμα, έχει τρεις σημαντικές μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη spike, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη μόλυνση και τη μετάδοση. Οι άνθρωποι μπορούν να κολλήσουν τη BA.5 μόλις λίγες εβδομάδες μετά την προσβολή από τη BA.2. Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι η Άλφα και η Δέλτα μοιάζουν περισσότερο από ό,τι η BA.2 και η BA.5. Και αρκετές υποπαραλλαγές φαίνεται να πληρούν τα κριτήρια για παραλλαγές που προκαλούν ανησυχία.
Οι BA.4 και BA.5 είναι πιο μολυσματικές από την αρχική Όμικρον και είναι πιο ικανές να αποφύγουν την ανοσία από εμβόλια ή προηγούμενη μόλυνση. Αλλά καμία δεν διαφέρει από την Όμικρον τόσο πολύ όσο η Όμικρον διέφερε από τη Δέλτα.
Ο ΠΟΥ υποστηρίζει ότι, επειδή καμία από τις υποπαραλλαγές δεν οδηγεί σε ασθένεια σημαντικά διαφορετική από την Όμικρον, θα πρέπει να χαρακτηριστούν ως «γενεαλογικές γραμμές υπό παρακολούθηση» προς το παρόν. Αυτή η κωλυσιεργία έρχεται σε αντίθεση με τον Μάρτιο του 2021, όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας φαινόταν να ορίζει νέες παραλλαγές που προκαλούν ανησυχία σχεδόν τόσο γρήγορα όσο μπορούσε να αναπαραχθεί ο ίδιος ο ιός. Μέσα σε μόλις μία εβδομάδα μετονόμασε τέσσερις γενεαλογικές γραμμές σε Zeta, Eta, Theta και Iota.
Καμία δεν παραμένει στη λαϊκή μνήμη. Υπάρχουν συμβιβασμοί μεταξύ της γρήγορης ονομασίας μιας νέας γραμμής και της αναμονής για να δούμε πόσο διαδεδομένη θα γίνει. Ο Covid εξελίσσεται πολύ γρήγορα και εξαπλώνεται πολύ απρόβλεπτα για να μπορεί κανείς να είναι σίγουρος ότι ένα στέλεχος θα γίνει κυρίαρχο. Η πρόωρη απόδοση σε μια παραλλαγή της σημασίας ενός ελληνικού γράμματος ενέχει τον κίνδυνο να προκαλέσει σύγχυση στο κοινό. Και το ελληνικό αλφάβητο έχει μόνο 24 γράμματα- το Όμικρον είναι το 15ο.